1НЭМХ, 2ЭМШУИС
Goal. To establish the prevalence, sever¬ity, and risk factors for diabetic retin¬opathy in randomly selected type 2 diabetic patients in Ulaanbaatar.
Methods. 246 patients from 6 districts in Ulaanbaatar were included in this study. Participants provided a detailed medical and personal history and underwent an ocular examination including funduscopy and provided blood sample, from which the blood glucose was measured.
Results. The prevalence of diabetic retin¬opathy among people with type 2 diabetes was 29.2 %( 72/246). The prevalence of diabetic retinopathy in men was 41.7 % (50/120), and was not significantly different from the prevalence in women of 39.7 % (50/126). The mean age of partici¬pants with diabetic retinopathy was 58.8 years (median 57.5 ranges 29-79). The mean age of participants with non diabetic retinopathy was 53.3 years (median 52.5, range 29-82). The prevalence of diabetic retinopathy did not vary significantly with age. The prevalence of untreated, vision-threatening retinopathy was 2.4 %. Retinopathy was positively associated with a longer reported duration of diabetes and with higher fractions of blood glucose (p<0.01). Loss of visual acuity correlated with progression of retinopathy (p-0.003). Retinopathy was not sig¬nificantly associated with age, ethnicity, body mass index, and intake of alcohol or aspirin (p>0.05).
Discussions. The prevalence of diabetic retinopathy among people with type2 diabetes in Ulaanbaatar Mongolia is 29.2 %. This is similar to the prevalence found in other studies. Our data indicates an association between longer duration of diabetes and increased prevalence of retinopathy [1, 3, and 23] Our findings also demonstrate a correlation of lower HbAlc levels with a lower prevalence of diabetic retinopathy. An association between tighter diabetes control and lower diabetic retinopathy prevalence has been consistently found in other large epidemiologi¬cal studies [13, 18, 20, and 21].
Conclusions. Diabetic sigth threatening retinopathy is common among patients with type 2 diabetes mellitus in Mongolia. People with diabetes should be encouraged to maintain strict glycaemic control and to undergo regular screening to delay or pre¬vent and the development of retinopathy.
Key words. Diabetes mellitus (DM), retinopathy(R), nonproliferative diabetes retinopathy (NPDR), preproliferative diabetes retinopathy (PPDR), proliferative diabetes retinopathy (PDR).
Pp.23-26, Figures 2, References 30
Түлхүүр үг.
Чихрийн шижний шалтгаант эсийн ургалтгүй (nonproliferative) нүдний торлог бүрхүүлийн хүндрэл (NPDR) чихрийн шижний шалтгаант эсийн ургалттай (proliferative) нүдний торлог бүрхүүлийн хүндрэл (PDR), чихрийн шижин (DM), нүдний торлог бүрхүүлийн хүндрэл (DR)
Үндэслэл. Европын чихрийн шижний холбооны мэдээллээр дэлхий дээр 246 сая хүн чихрийн шижинтэй бөгөөд 2025 онд 380 сая болох хандлагатай байна. Чихрийн шижний шалтгаант нүдний торлог бүрхүүлийн хүндрэл архаг хүндрэлийн нэг бөгөөд АНУ-д 20-74 насныхны сохролын шалтгааны 8 % болж байна [1]. Жил бүр 12000-24000 хүн чихрийн шижний улмаас хараа муудаж байна.
Дэлхийд 2.5 сая хүн чихрийн шижний шалтгаант нүдний торлог бүр- хүүлийн хүндрэлтэй. Чихрийн шижний шалтгаант нүдний торлог бүрхүүлийн хүндрэл Азид хүн амд суурилсан судалгаанд 21.8 %, эмнэлэгт суурилсан судалгаанд 38 %, Австралид [2] хүн амд суурилсан судалгаанд 29.1 %, эмнэ лэгт суурилсан судалгаанд 35 % байдаг, бусад орнуудад янз бүрийн суд лаачдынхаар 0.6 -40 % байдаг байна.
Зорилго. Хоёрдугаар хэлбэрийн чихрийн шижинтэй хүмүүсийн дунд чих- рийн шижний шалтгаант нүдний торлог бүрхүүлийн хүндрэлийн эзлэх хувь, нөлөөлөх хүчин зүйл, үе шатыг тогтоох
Судалгааны материал, арга зүй. Санамсаргүй түүвэрлэлтийн аргаар Улаанбаатар хотын зургаан дүүргийн дотоод шүүрлийн булчирхайн эмчийн хяналтанд байгаа 2-р хэлбэрийн чихрийн шижинтэй хүмүүсээс 246 хүн сонгон авч бичиглэл судал гааны нэг агшингийн аргаар чихрийн шижний нүдний торлог бүрхүүлийн хүндрэлийн тархалтын тогтоов. Чингэлтэй дүүргээс 420 хүнээс 42, Баянзүрх дүүргээс 450 хүнээс 45, Сүхбаатар дүүргээс 420 хүнээс 42, Хан-Уул 360 хүнээс 36, Сонгинохайрхан 430 хүнээс 43, Баянгол 380 хүнээс 38 хүн тус тус сонгогдов. Нийт 6 дүүргийн дотоод шүүрлийн эмчийн хяналтанд байсан 2460 хүнээс санамсаргүй түүвэрлэлтээр 246 хүн сонг огдов.
Асуумжийн аргаар хаяг, нас, хүйс, оношлогдсон байдал өвчний түүх, архи, тамхи, эмийн хэрэглээг, антропометрийн үзүүлэлтээр биеийн жин, өндрийг хэмжин, Кетлийн индексээр биеийн жингийн индексийг тодорхойлон, үзлэ гээр эрүүл мэндийн байдалд үнэлгээ өгөн, лабораторийн шинжилгээнд өлөн цусан дахь глюкозын хэмжээг accu-chek глюкометрээр, глюкозжсон гемогло бины хэмжээг DCA 2000 анализатороор, өлөн шээсэнд микроальбуминури-г Bayer аппаратаар тодорхойлсон.
Харах чадлыг Мануайегийн аравтын системд үндэслэгдсэн Сивцев Голо вины хүснэгтээр шалган Снеллений томъёогоор үнэлэв.
Нүдний даралтыг Маклаковын тонометрээр үзэж Полякийн хэмжилтийн шугам ашиглан тодорхойлж нүдний дотоод даралт мөнгөн усны баганы 18-26 мм тэй тэнцүү бол хэвийн гэж үзэв.
Хүүхэн харааг тропикамид 0.5 % фенилферин 5 % өргөсгөгч 1 дуслыг дусаан өргөсгөж 90D тусламжтай Topcon SL слит лампаар нүдний угийг харав. Чихрийн шижний шалтгаант нүдний торлог бүрхүүлийн хүндрэлийн үе шатыг Америкийн нүдний Академаас гаргасан ангиллаар хөнгөн NPDR, дунд NPDR, хүнд NPDR, PDR гэж ангилав.
ЭМШУИС-ийн Биоанагаахын ёс зүйн зөвлөлийн 2006 оны 6 сарын 16 ны №35 хурлаар судалгааг хийх биоанагаахын ёс зүйн зөвшөөрөл авч, хийсэн.
Үр дүн. Нийт 246 хүн судалгаанд хамрагдсанаас 29.1 % нь чихрийн шижний шалт гаант нүдний торлог бүрхүүлийн хүндрэлтэй (72/246) байв.
Чихрийн шижний шалтгаант нүдний торлог бүрхүүлийн хүндрэлийн эзлэх хувь эрэгтэйд 41.7 % (50/120), эмэгтэйд 39.7 % (50 /126) эдгээрийн хооронд статистикийн ач холбогдолгүй, тэдгээрийн дундаж нас 53.27 (дундаж 52.5 хэлбэлзэл 2982), наснаас статистикийн ач холбогдолгүй, 30 наснаас доош насанд оношлогдсон 66.6 %(2/3), 30 наснаас дээш насанд оношлогдсон 40.3 %(98/243). Эдгээрийн хооронд статистикийн ач холбогдол үгүй байв.
Чихрийн шижний шалтгаант нүдний торлог бүрхүүлийн хүндрэлийн өвчин үргэлжилсэн жил 8.1 жил (дундаж 6 хэлбэлзэл 1-27). Харин чихрийн шижний шалтгаант нүдний торлог бүрхүүлийн хүндрэл үгүй хүмүүсийн өвчин үргэлжилсэн жил 4.7 (дундаж 3.0 хэлбэлзэл 1-23). Эдгээрийн хооронд ста тистикийн статистикийн ач холбогдолтой (р <0.01) p="">HbA1C 104 өвчтөнд хэмжсэнээс 36 нь чихрийн шижний шалтгаант нүдний торлог бүрхүүлийн хүндрэлтэй, тэдгээрийн HbA1C дундаж 10.2 % (хэл-бэлзэл 5.5-4.4). Харин чихрийн шижний шалтгаант нүдний торлог бүрхүүлийн хүндрэл үгүй хүмүүсийн HbA1C дундаж 8.7 % (хэлбэлзэл 5.5- 14.0). Тэдгээрийн хооронд статистикийн ач холбогдол үгүй байв. Чихрийн шижний шалтгаант нүдний торлог бүрхүүлийн хүндрэлтэй хүмүүст биеийн жингийн индекс, архи, эмийн хэрэглээний статистикийн ач холбог дол үгүй байна.
Зураг1. Чихрийн шижин үргэлжилсэн жил
Зураг 2. Цусан дахь глюкозын түвшин
Чихрийн шижний шалтгаант нүдний торлог бүрхүүлийн хүндрэлтэй хүмүүсийн дунд инсулин хэрэглэдэг 10 % (10 /100), сахар бууруулах эм, инсулин хэрэглэдэг 29 % ( 29/100), эм хэрэглэдэггүй 7.5 %(5/ 67) байлаа.
Чихрийн шижинтэй 246 хүмүүсийн нүдний угийг шалган чихрийн шижний шалтгаант нүдний торлог бүрхүүлийн хүндрэлийн үе шат, эмчилгээний байдлыг тогтооход эдгээрээс 12 хүн лазер эмчилгээ хийлгэсэн (4.8 %), 9 нь 2 талдаа лазер эмчилгээ хийлгэсэн (3.6 %), 8 хүн шар толбоны хавантай эмчилгээгүй, 1нь 2талдаа шар толбоны хавантай,1 хүний шар толбоны хаван эмчлэгдсэн. 8 хүн хүнд хэлбэрийн PDR (3.6 %), эдгээрээс 5 нь 2 талдаа(2.03 %) PDR, 1хүн эмчилгээгүй -шар толбо хавантай, PDR байсан. Нийт 6 хүн (2.4 %) эмчилгээгүй, 1 хүн 2 нүдэндээ эмчилгээгүй (0.40 %) байлаа. Чихрийн шижний шалтгаант нүдний торлог бүрхүүлийн хүндрэлийн хэлбэрээр: хөнгөн NPDR 6.5 %/n=16, дунд зэргийн NPDR 8.1 %/ n=20, хүнд NPDR 5.6 %/n=14, PDR 8.9 %/n=22 , шар толбоны хавантай 8 хүний өвчин үргэлжилсэн жил 4 - 30 жил , дундаж 17.7 жил, PDR 22 хүний өвчин үргэлжилсэн жил 8-27 жил, дундаж 17.5 жил байв.
Хэлцэмж. Чихрийн шижний шалтгаант нүдний торлог бүрхүүлийн хүндрэлийн тархалт баруун Сиднейд 49 наснаас дээш насны 253 хүнд хийсэн BMES [10] судал гаагаар 32 %, Неюкастлийн [11] клиникт суурилсан бүх насныхныг хамарсан 11 жилийн турш хийгдсэн судалгаагаар 35 % ба BDES[12] америкт 43- 84 насныхныг хамарсан 435 хүнд хийгдсэн судалгаагаар 37 % , Голландад хийгдсэн хүн амд суурилсан 55 наснаас дээш насныхныг хамруулсан Ротер дамын [13] судалгаагаар 26 % байлаа. WESDR Висконскийн[1] эпидемиолог судалгаа нь эмнэлгийн анхан шатны түвшинд чихрийн шижинтэй гэж онош логдсон хүмүүсийг хамруулсан бөгөөд энэ судалгаагаар чихрийн шижний шалтгаант нүдний торлог бүрхүүлийн хүндрэлийн тархалт 1 р хэлбэрийн диабеттэй хүмүүст 71 %, 2 -р хэлбэрт 39 % байв.
Дээрх судалгаануудад чихрийн шижнээр өвдсөн жил ихсэхэд чихрийн шиж ний шалтгаант нүдний торлог бүрхүүлийн хүндрэлийн тархалт өсөж байв. WESDR болон бусад эпидемиолог судалгаануудад NPDR, PDR, шар тол боны хаван тус бүрийн тархалт нь чихрийн шижин үргэлжилсэн жилээс шууд хамааралтай байв. HbA1C , глюкозын түвшин бага байхад чихрийн шижний шалтгаант нүдний торлог бүрхүүлийн хүндрэлтэй тархалт бага байв. Эпидемиолог судалгаа нуудаар чихрийн шижний хяналт сайн байвал чихрийн шижний шалтгаант нүдний торлог бүрхүүлийн хүндрэлийн тархалт бага байна [13, 18, 20, 21]. WESDR судалгаанд HbA1C, глюкоз өндөр байхад NPDR, PDR, шар толбо ны хаван эерэг хамааралтай байв [3, 16, 17, 22]. Энэ зарчим DCCT судалгаанд нотлогдсон. DCCT [23] судалгаагаар клиникт суурилан 1 р хэлбэрийн чихрийн шижин тэй хүмүүсийг хамруулсан хийгдсэн ба эрчимт эмчилгээ хийж глюкозын түвшин, HbA1C 10 % буулгахад тухайлбал 8 % аас 7.2 % болгоход чихрийн шижний шалтгаант нүдний торлог бүрхүүлийн хүндрэлийн үүсэлтийг43 %-45 % багасгана. Глюкоз, HbA1C түвшин бага бол чихрийн шижний шалт гаант нүдний торлог бүрхүүлийн хүндрэлийн үүсэх нь бага болохыг тодор хойлсон.
Новевер, Варром [24] нарын судлаачид 1994 онд DCCT, WESDR [1] судалгаагаар1-р хэлбэрийн чихрийн шижинтэй өвчтөнд HbA1C 8.5 %-с их бол чихрийн шижний шалтгаант нүдний торлог бүрхүүлийн хүндрэл илүү хурдан үүснэ гэж нотолсон.
Чихрийн шижний шалтгаант нүдний торлог бүрхүүлийн хүндрэлийн тархал тын хэлбэлзэл нь чихрийн шижний хяналт, эмчилгээний аргатай хамаарал тай. Чихрийн шижинтэй хүмүүс нүдний хүндрэлээс зайлсхийж болох аргуу даас нэгдүгээрт глюкозын хяналтыг сайн барих, даралт ихдэлт, цусны өөх тос ихдэлтийг буулгах, дараагийн дугаарт чихрийн шижинтэй хүмүүсийн харах чадал, нүдний угийн өөрчлөлтийг хянан цаг хугацаанд нь лазер эмчил гээ хийх явдал юм. Байнгын илрүүлэх-скринин үзлэг чихрийн шижин тэй хүмүүст чухал ач холбогдолтой.
2. Livingston PM, Carson CA, Stanislavsky YL, et al. Methods for a population-based study of eye disease: the Melbourne Visual Impairment Project. Ophthalmic Epidemiol 1994; !: 139-48.
3. Klein R, Klein BEK, Moss SE. Epidemiology of proliferative diabetic retinopathy. Diabetes Care 1992; 1S: 1875-91.
4. Welborn TA, Knuiman MW, Bartholomew HC, a al.1989-90 National Health Survey: prevalence of self reported diabetes in Australia. MedJAust 1995;163: 120-32.
5. Early Treatment Diabetic Retinopathy Study Research Group. Grading diabetic retinopathy from stereoscopic color fundus photographs—an extension of the Modified Airlie House Classification. ETDRS Report Number 10. Ophthalmology 1991; 98(Suppl): 786-806.
6. American Academy of Ophthalmology. Preferred practice pattern: diabetic retinopathy. San Francisco: American Acad-emy of Ophthalmology, 1989.
7. Wensor MD, McCarty CA, Stanislavsky YL, a al. The prevalence of glaucoma in the Melbourne Visual Impair-ment Project. Ophthalmology 1998; 105: 733-9.
8. SASISTAT User\'s Guide, Version 6.4th ed. Vols 1 and 2. Gary,NC: SAS Institute Inc, 1989.
9. Livingston PM, Lee SE, McCarty CA, et al. A comparison of participants with non-participants in a population-based epidemiologic study: the Melbourne Visual Impairment Project. Ophthalmic Epidemiol 1997; 4: 73-81.
10. Mitchell P, Smith W, Wang JJ. Prevalence of diabetic retinopathy in an older community: the Blue Mountain Eye Study. Ophthalmology 1998; 105: 406-11.
11. Mitchell P, Moffitt P. Update and implications from theNewcastle diabetic retinopathy study. Aust NZJ Ophthal-mol 1990; 18: 13-17.
12. Klein R, Klein BEK, Moss SE, et al. The Beaver Dam Eye Study: retinopathy in adults with newly discovered and previously diagnosed diabetes mellitus. Ophthalmology 1992; 99: 58-60.
13. Stolk RP, Vingerling JR, Paulus TVM, et al. Retinopathy, glucose and insulin in an elderly population: the Rotterdam Study. Diabetes 1995;
44: 11-15.
14. The Diabetic Retinopathy Study Group. A Modification of the Airlie House Classification of Diabetic Retinopathy. DRS report No 7. Invest Ophthalmol Vis Sд 1981; 21: 210-26.
15. Moss SE, Meuer SM, Klein R, et al. Are seven standard photographic fields necessary for classification of diabetic retinopathy? Invest Ophthalmol Vis Set 1989; 30: 823-8.
16. Klein R, Klein BEK, Moss SE, a al. The Wisconsin Epidemiologic Study of Diabetic Retinopathy: VII. Diabetic nonproliferative retinal lesions. Ophthalmology 1987; 94: 1389-400.
17. Klein R, Klein BEK, Moss SE, a al. The Wisconsin Epidemiologic Study of Diabetic Retinopathy: IV. Diabetic macular edema. Ophthalmology 1984;
91: 1464-74.
18. Ballard DJ, Melton LJ, Dwyer MS, et al. Risk factors for diabetic retinopathy: A population-based study in Rochester Minnesota. Diabetes Care 1986; 9:
334-42.
19. Orchard TJ, Dorman JS, Maser RE, a al. Prevalence of complications in IDDM by sex and duration. Pittsburgh Epidemiology of Diabetes Complications Study II. Diabetes 1990; 39: 1116-24.
20. Kingsley LA, Dorman JS, Doft BH, et al. An epidemiologic approach to the study of retinopathy: the Pittsburgh diabetic morbidity and retinopathy studies. Diab Res Clin Prac 1988; 4: 99-109.
21. Davis MD, Fisher MR, Gangnon RE, a al. Risk factors for high risk proliferative diabetic retinopathy and severe visual loss: Early Treatment Diabetic
Retinopathy Study Report #18. Invest Ophthalmol Vis Sei 1998; 39: 233-52.
22. Klein R, Klein BEK, Moss SE, a al. Glycosylated hemoglobin predicts the incidence and progression of dia-betic retinopathy. JAMA
1988; 260: 2864-71.
23. The Diabetes Control and Complications Trial Research Group. The relationship of glycaemic exposure (HbAJ to the risk of development and progression of retinopathy in the Diabetes Control and Complications Trial. Diabetes 1995; 4: 968¬83.
24. Warram JH, Manson JE, Krolewski AS. Glycosylated haemoglobin and the risk of retinopathy in insulin-dependent diabetes mellitus. N Engl J Med 1995; 332: 1305-6.
25. Early Treatment Diabetic Retinopathy Study Research Group. Effects of aspirin treatment on diabetic retinopathy. ETDRS Report Number 8. Ophthalmology 1991; 98(Supp): 757-65.
26. Klein R, Klein BEK, Moss SE et cd. The Wisconsin Epidemiologie Study of Diabetic Retinopathy. III. Prevalence I and risk of diabetic retinopathy when age at diagnosis is 30 1 or more years. Arch Ophthalmol 1984; 102: 527-31.
27. National Health and Medical Research Council. Manage-ment of Diabetic Retinopathy. Clinical Practice Guidelines. I Canberra: Commonwealth of Australia; 1997.
28. McCarty CA, Lloyd-Smith CW, Lee SE, a al. Use of eye care services by people with diabetes: the Melbourne Visual i Impairment Project. Br J Ophthalmol 1998; 82: 410-414.
29. Dickson PR, McCarty CA, Keeffe JE, et al. Diabeticretinopathy: examination practices and referral patterns of! general practitioners. MedJAust 1996; 164: 341-4.
30. Colagiuri S, Colagiuri R, Ward J. National diabetes strategy and implementation plan. Canberra: Diabetes Australia, 1998
- Diabetes mellitus (DM)
- retinopathy(R)
- nonproliferative diabetes retinopathy (NPDR)
- preproliferative diabetes retinopathy (PPDR)
- proliferative diabetes retinopathy (PDR)
