Жирэмсэн ба жирэмсний хордлогын аль аль нь эх, үрийн бие махбодод витамин дутагдах хүчин зүйл болдог байна.

Бид жирэмсний хордлоготой төрсөн эхчүүдийн ихэст гистохимийн аргаар «С» витамины хэмжээг тодорхойлж жирэмслэлт, төрөлт ба төрсний дараа үеийн явцтай харьцуулан үзэх зорилго тавьсан юм.

Эхийн хэвлийд хөгжиж буй үр ба урагийн хөгжилд зайлшгүй хэрэгцээт сайн чанарын хоол тэжээлийн дотор витамины үүрэг юугаар ч сольшгүй чухал зүйл юм.

Бодяжина В. И. (1,963) бичихдээ: «Хэрэв витамин A, С, ба Е дутагдвал зохих хэмжээний илчлэгтэй хоол тэжээл хэрэглэж байлаа ч ургийн хөгжил саатах ба үхэлд ч хүргэж болох нь нэгэнт тогтоогдсон юм» гэжээ.

Бие махбодод «С» витамины гүйцэтгэх биологийн үүрэг физиологийн үйлчлэл өргөн хүрээтэй болох нь нотлогдсон бөгөөд тэрээр бодисын солилцоонд ялангуяа бодисын нийлэгшил исэлдэлтийн процесст нэн чухал үүрэгтэй.

Витамин «С» нь ясны   эдийн   хэвийн бүтэц   хөгжилт, шүдний дентины үүсэл, эс завсрын бодис ба  хялгасан судасны  эндотелийн, эсүүдийн хэвийн тогтоц, холбогч   эдийн бүтцийн үндсэн хэсэг цавуурхаг ширхгүүдийн үүсэл зэрэгт зайлшгүй чухал байдаг.

Жирэмсэн үед илүү хэмжээний витамин шаардагдах бөгөөд жирэмсний хугацаа ихсэх тусам «С» витамины  шаардлага ихсэнэ.

Ю. Б. Пайлодзе, Б. И. Копалейшвили (194-5) нар жирэмсний хордлогын үед ихэст ватамин С тодорхойлж үзэхэд жирэмслэлт хэвийн явагдаж төрсөн эхчүүдийн ихэст дунджаар 12,6 мг% витамин С агуулагдаж байхад жирэмсний хожуу үеийн хордлоготой төрсөн эхчүудийн ихэст витамин С эрс буурч 1,3 мг % болсон байлоэ.

Жирэмсний хордлогын үед-ихэст С витамин багассан байдал мөн Ч. Бурмаа, Д. Манлай нарын ажилд дурдагдсан байлаа.

Жирэмсний хордлоготой эхчүүдийн бие махбодод витамин С дутагдах нь үр зулбах, жирэмслэл ба төрөлтийн явц, төрсний дараа
үед хүндрэл учруулах шалтгаан болдог байна. Иймд жирэмсэн эмэгтэйчүүдэд С витамины бэлдмэл өгч дээрх хүндрэлүүдийн тохиолдох
хувийг бууруулж эрүүл, гүйцэд хүүхэд төрүүлэх нөхцөлийг хангаж болох юм.     

Эдэд С витаминыг тодорхойлох гистохимийн арга нь С витамины азот хүчлийн,мөнгийг ангижруулах онцлог шинж дээр үндэслэгджээ.

Бид Жиру (1934), Леблон (1931) нарын аргыг хэрэглэн жирэмсний хордлоготой 14, жирэмслэл хэвийн явагдсан 6 эхчүүдийн ихэст витамин С тодорхойлж үзлээ.

Тэгэхдээ С витамины мөхлөгүүд нь ихсийн суурь эд, цэлмэн ба түүний хучуур эд, цэлмэн хоорондын зайд их байвал ( + + + + ) ээр, суурийн эдэд их, харин цэлмэнгүүдэд ялангуяа түүний стромд багасвал ( + + +)-ээр, суурийн эдэд багасч цэлмэнгүүдийн зөвхөн хучуур, цусны судсыг тойрч бага зэрэг жижиг мөхлөгүүд байвал (+ + )-р, цэлмэнгүүдийн хучуур эдэд бага зэрэг байвал ( + )-ээр тэмдэглэсэн юм.

Түүнээсээ 3 ба 4 нэмэхтэй ихсүүдийг хангалттай хэмжээний витаминтэй ихэст тооцож 2 ба 1 нэмэхтэй ихсүүдийг витамин С дутагдалтайд тооцлоо. Жирэмслэл нь хэвийн явагдсан эмэгтэйн ихсийн 4 нь витамин хангалттай, 2 нь дутагдалтайд хамаарагдлаа. Эдгээр тохиолдолд жирэмслэл ба төрөлт хэвийн явагдаж төрсний дараа үед онцын өөрчлөлт гараагүй байна.

Витамин С хангалттайд тооцсон 4 тохиолдолд цус алдалт дунд ясаар 162 грамм байхад, витамин G дутагдалтай 2 тохиолдолд цус алдалт дунджаар 350 грамм болжээ. Жирэмсний хордлоготой 14 тохиолдлоос витамин С хангалттайд тооцсон ихэс 4, дутагдалтай 10 байв. Энэ байдал өмнө үгүүлсэн хэвлэлийн тоймтой тохирч жирэмсний хордлогын үед витамин С дутагдах явдал ажиглагдаж байгаа бөгөөд ихсийн цэлмэнгүүдийн хучуур эд, цусны судсанд бага хэмжээний ватамин С байгаа нь эхийн витамины нөөцийг үр нь «цөлмөн» авдгийг харуулж байна.

Хордлоготой төрсөн үед төрөлт, төрөлтийн дараа үе, төрсөн хүүхдийн хувьд хүндрэл тохиолдох явдал мөн ажиглагдлаа.

Жирэмсний хордлоготой, витамин ихтэй 4 тохиолдолд .цус алдалт дунджаар 425 грамм байхад витамин багатай 10 тохиолдолд цус алдалтын дундаж 460 грамм байжээ.

1—р хүснэгт

цус алдалтын байдал

					---------------- _
Жмрэмслэлийн явц	Б үх> ихэс	Витамин С ихтэй	цус ал-далтын байдал	витамин С бага-тай	Цус алдал-тын дундаж
Жирэмслзл хэвийн	6	4	162,0	2	350,0
Хордлоготой	14	4	425,0	10	460,0

Эдгээр 10

 

 

 

 

 

 

 

 

Хүндрэлүүд Жирэмсэн хэвийн явагдсан Хордлоготой Витамин      Витамин' их            бага Аарцгийн хендийн хавчуур _■   2 Хугацааны өмнө няранлах = = 2 Амьгүй х¿¿хэд төрсөн = = 2 Умайн агшилт сулрах = = 2 Ххдипн Оүтэлт   1 2 Хонтыг гараар салгах = 1 1 Терсний дараа эхийн биеийн сул дорой байдал     2 •

2-р хүснэгт Гарсан хүндрэлүүдийг үзүүлбэл

тохилдлоос 5—д нь төрөлтийн үед хүндрэл гарч 2 тохиолдолд аарцгийн хөндийн хавчуур тавьсан ба 2 тохиолдолд хугацаанаас өмнө төрөлт, 2—т нь амьгүй хүүхэд төрсөн байна.

Мөн 4 тохиолдолд төрөлтийн дараа үед хүндрэл гарч 2--т нь хойтыг гараар салгах, 1—д нь умайн агшилт сулрах, 2 тохиолдолд эхийн бие сул дорой, хоол унданд муудах зэрэг байдал ажиглагджээ. 3 тохиолдолд хүүхэд нь бүтэлттай байсан байна.

Судалгааны материалын 1 тохиолдлыг жишээ болгож үзье.

Н. 21 настай, төрөлтийн туүхийн №726, 1969 оны 5-р сарын 5-нд 1-р төрөх газар эклампси гэсэн оноштой ирж хэвтсэн. Анхны жирэмслэл, анхны төрөлт, Хэвтэх үед биеийн байдал хүнд, цөстэй зүйлээр бөөлжиж байсан ба толгой хатгаж өвддөг, нүд эрээлжилж, дотор муухай болдог, хоолонд дургүй, гэртээ 1 удаа ухаан алдаж унасан гэсэн зовуурьтай байв.

Асуултанд түдэж байж хариулж байсан. Хэвтэх үед цусны даралт 130/90, шээс буцалгахад нилээд тундастай, шээсэн дэх уураг 0,16% байв.

5-р сарын 5-ны 13 цаг 45 минутаас базалж эхэлсэн бөгөөд энэ өдрийн 21 цаг 20 минутанд эклампсийн уналт болсон.

5-р сарын 4-ны 15 цагаас эхлэн 15 минутаар базалж, 5-р сарын 8-ны 8 цаг 30 минутанд уг. нь гарч, 9^С0-оос төрелтийн хүч суларч 10 цаг 20 минутанд хавчуур тавь-сан байна. 14хэс нь гаралгуй 600,0 цус нэмж алдсан тул нхсийг гараар авсан байна. Нийтдээ 1200,0 цус алдаж, 200,0 цус сэлбэсэн.

3500,0 хүнд, 52 см эрэгтэй хүүхэд төрсен. Хөх бүтэлттэй, нүүрний мэдрэлийн саатай гарчээ. Терснии дараа эхийн бие дунд зэрэг, нойр хоолондоо муу, уыайн агшилт сул байсан.

Хүүхэд төрсний дараа хүнд хэлбэрийн физиологийн шарлалтай байсан учир БЦЖ хийгээгүй, хүүхдэд пенициллин, стрептомицнн, глюкоз, витамин, гаммаглобулин тарьж плазма 120,0 хигсэн бална. Ингээд 19 дэх хоног дээрээ терех газраас гарчээ.

Хойтохын ыакро бүтэц: Хойтохын жин нь 590,0, пхэсийн хэмжээ 19x16 см, хүй-ний урт нь 51 см, хүй нь төвийн байрлалтай, судас нь түгэн тархсан.

Ихсийн бичнл бүтэц: Цэлмэнгүүдийн стром ба бүх хэлбэрийн цэлмэнгүүдинн су-дасны хана хатуурч зарим судаснууд нь битүурсэн, хатууралтын зэрэгцээгээр   их-сийн эхийн хэсэг, том ба дунд зэргийн цэлмэнтүүдийн стром хавагнасан' байв. Голч-лон дунд зэргийн цэлыэнгуүдинн ханаар фибрин хуримтлагдсан, бүх хэлбэрийн,цэл мэнгүүдийн хучуур эд нилэнхүндээ хуурсан банлаа.

Дунд зэрпшн ба бага хэмжээний зарим артериудад тромб .тогтож зарим газар
судаснууд нь битүүрсэн байв.   ₄

С витамин: Ихэс дэх С внтамины ерөнхий хэмжээ бага, дунд зэргийн ба жижиг цэл^:энгүүдийн хучуур эдэд бага зэргигн мөхлөгүүд ажиглагпав. Цэлмэнгүудийн стропд С витакины мөхлегүүд тун ховор байсан бө)еөд цэлд.энхооромдын зайдогт байх« гүй байв.

Ихсийн эхийн хэсэгт бага хэмжээний кехлегүүд гол нь с}^гдасны эргэн тойрон байрласан байв.

Дээр дурдсан баримтууд нь витаминууд, ялангуяа С витамин нь бие махбодод иммунобиологийн чадварыг ихэсгэдэг бөгөөд тэдгээ-рийн оролцоогүйгээр бодисын солилцоо явагдах боломжгүй (Р.А.Шуб, 1957), аскорбины хүчил нь амьтны умайд сэргээх үйлчилгээ үзүүлдэг-ба нийлэгшиж .үүсдэггүй (А.Й.Петченко 1941), төрөлтийн дарга^с цус алдалт нь чийг бамын евчинтэй холбоотой (Л.И.Бубличенко 1936), С витамины дутагдал нь жирэмсний хордлого үүсэхэд түлхэд болдог (Г.П.Златин 1962) гэсэн дүгнэлтүүдтэй тохирч байна гэж бид үзэж байгаа юм.

1. Хэвийн явцтай жирэмслэлтэй харьцуулахад жирэмсний хордлогын үед ихэст С витамины хэмжээ нилээд бага байна. Ихэст С витамин бага байгаа үед витамины мөхлөгүүд ихэвчлэн хучуур эд судасны эргэн тойрон агуулагдаж байгаа нь эхийн биенээс ураг нь витаминыг идэвхтэйгээр шингээн авдгийн гэрч юм,

Судлаачдын бусад өгүүлэл

Сүүлд хийгдсэн