1Клиникийн 1-р амаржих газар, 2Эрүүл мэндийн шинжлэх ухааны их сургууль
Өгүүллийн PDF-ийг татах
Судалгааны ажлын үндэслэл
Монгол Улсад 100000 амьд төрөлтед ногдох эхийн эндэгдэл 158 байгаа нь эхийн эндэгдэл тогтвортой буурахгүй байгааг харуулжбайна. Эхийн эндэгдлийн шалтгааны бүтцэджирэмсэн үеийн хүндрэл 28.6%, терөх үеийн хүндрэл 41% эзэлж байгаагаас преэклампси болон эклампси, цус алдалтын улмаас эндсэн тохиолдол давамгайлах боллоо1-2. Манай улсад преэклампси нийт жмрэмсэн эхчүүдийн дунд 6.8%-8% тохмолдож байна. Преэкпампси нь дасан зохицох үйл ажиллагааг алдагдуулснаас бодисын солилцоо, цусны бүлэгнэх тогтолцоо, мэдрэл-шингзн-дааврын шүтэлцээнд гүнзгий хямрал үүсгэж зарим зрхтний бүтцэд өөрчлелт гардаг евөрмац хүндрэл юм3. Преэклампсийн улмаас ихсийн үйл ажиллагаа бүтцийн өөрчлөлт нь ихэс цагаас емнө ховхрох эмгэгээр илрэх нь олонтаа байж манай орны эх барихын практикт 0.05-0.5% тохиолдож байна. Сүүлийн жилүүдэд.ихсэж буй ихэс ховхролтын улмаас үүсэх цус алдалт нь ихэнх тохиолдолд цус бүлэгнэх топголцооны хямралаар илэрч байна5,6. Ихэс ховхорч цус алдсаны улмаас үүсэх цус түгззмлэзр бүлзгнзх (ДВС) хам шинж нь ихзс ховхролтыи суурин дэзр бус хавсарсан преэклампсийн үед үүссэн цус түгээмлзэр бүлэгнэх хам шинжийн архаг хэлбэр хурц хэлбэрт шилжиж байдгаараа онцлог байна5. Иймзэс преэкпампси болон түүний суурин дээр үүсэх ихзс ховхролт иь өхийн эндэгдлийн шалтгаан болоод зогсохгүй ихсийн дутмагшил үүсэх, ургийн тураал, ураг бүтэх, эндэх . эсрдлийг нөхцөлдүүлдэг үндсэн хучин зүйл болж байгааг эрдэмтзд тогтоожзэ1,3. Манай орны нехцелд эх.барихын.салбарт судлагдаагүй тухайн эмгэгүүдийн асуудлыг хөндөж хоорондын хамаарлыг судалснаар жирэмсний үеийн хяналтыг сайжруулах, эрт оношлох энгийн шинжилгззний аргын ач холбогдлыг тодруулж буйд тухайн судалгааны шикэлзг тал оршиж байгаа юм. Цаашилбал, практикт нэвтрүүлснзэр цусны бүлэгнзх тогтолцооны өөрчлолтөер ихэс ховхролтоос урьдчилан сзргийлэх аргыг бүрдүүлэх боломжтой болох талтайд тухайн судалгааны ажлын эх барихын практикийн ач холбогдол оршиж байна.
Судалгааны ажлын зорилго
Ихэс ховхрох эмгзгт преэклампси нелеөлех хүчин зүйл болохыг тодруулж, преэклампсийн үнзлгзэнд зинзл зүйн параклиник үзүүлэлтүүдийн ач холбогдлыг тодруулснаар,..цус бүлэгнзх тогтолцооны өерчлөлтөер ихзс ховхролтоос урьдчилан сзргийлзх зрт оношлогооны илуу мэдээллэг шинжуудийгтодорхойлоход оршино. Судалгааны аргачлал. Ретроспектив когорт аргаар 2000-2002 онд Улаанбатар хотын Клиникийн 1-р амаржих газар терсен 14030 эхийн төрелтийн туүхзэс ихэс ховхорч нярайлсан 89 эхийн терөлтийн түухэнд асуумжийн дагуу SPSS10.1 программаар боловсруулалт хийснээр ихэс ховхрох эмгэгийн онцлогууд, түунд нелөөлех өртөмтгий хучын зуйлсийг (RR) тодруулж, ихэс ховхролт зх урагт нөяөөлех нөлееллийг судлав. Цаашид судалгааг проспектив аргаар ургзлжлуулж преэклампсийн хүндрэлээр ихзс ховхролт уусдэг болохыг булзгнэх тогтолцооны болон цусны үзүүлэлтүүдийн еерчлөлтөер тодорхойлж статистикийн ууднэзс баталгаажуулав. Судалгаанд 2002 онд ихэс ховхорч төрсен 10 зх, ихэс ховхрох зрсдэл бүхий жирзмсний хунд хөнгөн зэрэгтэй 29 хуртэлх насны презклампситай 30 эх, хэвийн явцтай жирэмсэн 30 эхийг жирэмсний сүүлийн хугацаанд сонгон авч хянав. Цус бүлэгнэх тогтолцоог судлахдаа судаснаас цус авч туундзэ цус булэгнзх тогтолцооны змгзгийг тодорхойлох зорилгоор цус ( ^улэгнэх хугацаа, АВР, АПТВ, фибриноген, тромбин протромбины хугацаа мөн цусны дурст злементууд, гемоглобины хэмжээ, улаан зсийн тунах хурдыг лабораторид судлаж узүулэлтуудийг SPSS-10.1 программаар статистик боловсруулалт хот. Судалгааны үр дун. Клиникийн 1-рамаржих газарт 2000-2002 онуудад амаржсан зхчүудийн 14030 төрлегийн түүхэнд тусгай асуумжаар ретроспектив аргаар судалгааг хийхзд ихзс ховхорсои 89 тохиолдол байв. Терелтийн туухийг судалж боловсруулах явцад нийт ихзс ховхролтын 87% нь жирэмсзн уе болон төрөлтийн 1-р уед тохйолдож байгаа мь тухайн эмгзгэзс урьдчилан сэргийлжөртөмтгий булгийгтодруулж хяналтад байлгах шаардлагатайг илтгэж байна. Ихэс ховхорч төрсөн эхчуүдийн 43.8% нь тулгар терөгч, харин 56.2% нь давтан терөгч байгаа нь тухайн змгэг аль ч насанд тохиолдож болох зрсдэлтзй ч эх бчрихын хавсарсан эмгэгуүд нөлөелөх нь злбзг байгаа нь тогтоогдлоо. Ретроспектив судалгаанаас төрөлтийн 70% кесарын ыэс заслаар төгсөж 25% нь дутуу төрсөнтэй шууд хамааралтайгаар нярайн бүтзлт 49% тохмолджзэ, Нийт терөлтийн дотор нярайн эндэгдзл 0.54% байхад ихзс ховхролтоос шалтгаалсан нярайн зндзгдэл 6.6% байгаа нь 12.2 дахин их байна. Мөн нийттөрсен нярайн 26% нь турааптай байгаа нь нярайн эндэгдлийг нэмэгдуулзх хүчин зүйл болж байна. Мен ихзс ховхорсон эхчүүдийн 70% нь мэс заслаар терж
Хэлцэмж
Судалгаанаас нийт терөлтөд ихэс ховхролт нь 0.63% тохиолдож байгаа нь Германы Хейделбергийн их сургуулмйн 10 жилийн хугацаанд хийсзн судалгаанд 0.55% байгааг судалсантай ойропцоо байна7 Хэвийн байрласан ихзс цагаас емнө ховхрох змгэг эх барихын бусад эмгзгүүдтэй хавсран тохиолдож байгаагийн дотор жирэмсний преэкпампси нь түүнд нелеелех эрсдлмйн хүчин зүйл болж байгааг судалсныг бусад орны эрдзмтдийн судалгаанд ч мен өргөнөер тусгагдаж байдаг3. Харин манай оронд анх удаа судалж преэклампсм лавшрах тутам цус бүлэгнэх тогтолцооны эмгзг гүнзгайрч ихэс ховхрох эмгэг тохиолдож байдгийг тодорхойлсон нь онцлог юм. Хзвийн жирэмсэн эхчүүдийн цус бүлэгнэлтийн тогтолцоог преэклапсийн эмгзгийн үЬийн өөрчлөлттэй харьцуулахад преэклампсийн үед бүлэгнзх тогтолцоо идзвхжсзнээр цус түгэмлээр бүлзгнэх хам шинж архаг хэлбэрээр илзрдэг байна. Харин тодорхой зааг хүрч бүлэгнэх системийн дасан зохицох үйл явцын алдагдлын улмаас цус түгмзл бүлэгнэх хам шинж гүнзгийрч улмаар ихэс ховхордог байна. Үүний улмаас цус алдаж цус түгмэл булэгнэх хам шинж архаг хзлбэрээс хурц хэлбзрт шилжиж гиперкоагуляци, гиперагрегаци, гиповолемийн үйл явц илэрч буйг нотоллоо.Преэклампсийн хунд хэлбэр болон ихэс ховхрох эмгэг нь терөлтийн үеийн цус алдалтын хэмжэзг нэмэгдүүлж мен кесарын мэс заслын давтамжтай ч шууд хамааралтай байгааг мен судаллаа.
Дүгнэлт
1. Преэклампси нь ихзс ховхрох эмгэг үүсэхэд нөлеелех ендөр эрсдлийн хүчин зүйлд (RR) хамаарч байна.
2. Презклампсийн явц хүндэрч эхийн цусан дахь гемоглобмны хэмжэз нэмзгдсзнээс ихэс ховхрох змгэг үүсэх магадлал өндерсеж байна. Презклампсийн үед гиперагрегаци, гипер-коагуляци, гиповолеми болон гемоконцентрацийн
3. Преэклампси болон ихэс цагаас өмне ховхрох нь ypar-нярайн тураал (26%), бүтэлт (48.3%) үусэх шалтгаан болж нярайн зндзгдлийг нэмэгдүүлж байгаа хамааралтайг тогтоосон нь бусад судлаачдын ажилд ч тусгагдаж байна.
4. Преэклампси гүнзгийрэх тусам цус ^үлзгнзлтийн тогтолцооны хямрал лавширч цус түгмэлээр бүлэгнзх хам шинжийн змгзг жам гүнзгийрч ихзс ховхрох магадлал ендөрсеж байгаа зүй тогтол илрэв.
5. ихэс ховхрох эмгэг үүсч болзошгүй өртөмтгий бүлэгт хамаарагдах эхчүүдэд цусны шинжилгээ хийж бүлэгнэх тогтолцооиы
2. Токова З.З., Фролова О.Г. Материнская смертность при гестозах (Акушерство и ганекология), 1998, №5, с. 5-9
3. Щифман Е.М. \"Презклампсия, зклампсия, HELLP- синдром.,\" 2002, с.40-44, 50-63,64-80
4. Dekker G.A., Sibai В.М. Etiology and pathogenesis of preeclampsia (Obstet. Gynecol.), 1998,p.135-138
5. Serov V.N., iVlakacaria A.D. \"Hemorragic complications in obstetrics\" 1987, p.5~10,26-29,59-66
6. Stone J.L., Lockwood C.J. \"Risk factors for preeclampsia\" (Obstet. Gynecol.), 1994, p. 357-361
7. Stolz W., Balde M., Grischke F.M., Kaufmann M.F Bastert G. „Abruptio placentae\", Universitats-Frauenkiink, Heideiberg, Geburtshitfe Frauenheilkd. 1990 Mar;50(3): 199-202
8. Voigt L, Krohn M.( McKnight B., Daling J.R., Starzyk P. „Correlates of placenta! abruption\"; Br J Obstet Gynaecol. 1987 Apr; 94(4):333-40
