Монголын Анагаахын Сэтгүүлүүдийн Холбоо (МАСХ)
Монголын анагаах ухаан, 1970, 3(3)
Төрөх хүч сулрах үед цусан дахь зарим элекролитийн концентрацийн өөрчлөлт
( Судалгааны өгүүлэл )

Б.Лувсан-Ёндон

Анагаах ухааны хүрээлэн

 
Абстракт

По данным автора, с. увеличением сроков беременности у здоровых женщин увеличивается концентрация калия в плазме и эритроцитах. В первом периоде родов содержание калия в плазме и эритроцитах в среднем равно соответственно 21,59+0,21 мг %, 319,58 + 1,02 мг %, а при первичной слабости родовой деятельности ниже, чем при нормальных родах (ссстБетственно (16,75 + 0,28 мг%, 281,59+17,8 мг%). Определенная в результате исследований концентрация кальция в плазме при слабости ро- довой деятельности ниже чем при нормалхкых родах.

Эти данные показывают, что концентрация ионов калия, кальция в плазме и ка- лия в эритроцитах имеет больььое значение для нормального развития родовой дея- тельности.

Автор делает заключение, что определение концентрации калия, кальция в плазме и калия в эритроцитах на последнем месяце беременности имеет практическое зна- чение в оценке предстоящей родовой деятельности.

Жирэмсний үед бодисын солилцоонд маш нарийн уялдаа бүхий" хувилууд бий болдог нь илэрхий билээ. Организм дахь электролитуудын хэмжээ, тэдгээрийн хоорондын харьцаанаас булчингийн агших чадвар ялангуяа умайн булчингийнх ихээхэн шалтгаалдаг болох нь судалгаагаар нотлогдсоор байна.

Калийн ионы тодорхой хэмжээний концентраци мэдрэл булчингийн цочрохуй чанарыг нэмэгдүүлэхээс гадна мэдрэлийн төгсгөлөөс ацетилхолины ялгарахыг сайжруулдаг (С.Н.Саркисян, Б.Л. Штейн- дерман, Ю.Р. Вайнштейн), харин кальцийн ион бол булчингийн тонусыг нэмэгдүүлдэг (А.П.Николаев, 1966) байна.

Жирэмсэн ба төрж байгаа эхийн цусанд зарим электролитийг тодорхойлон үзсэн судалгаа манайд хараахан үгүйг харгалзан бид, төрөх насны жирэмсэн бус эрүүл эмэгтэйчүүд (37), 18—37 долоо хоногтой жирэмсэн (49), хэвийн гүйцэд төрөлт (63), төрөх хүч нь суларсан төрөлт (45), төрсний дараахь эх (50), нийт 244 хүний ийлдэс дэх натри, кали, кальци, улаан цогцос дахь кали, натрийн концентрацийн байдлыг дөлт фотометрээр тодорхойлон материалаа статистикийн аргаар боловсруулсан юм (дүнг 1-р хүснэгтэд бусад судлагчдынхтай харьцуулан үзүүлэв).

Цусны улаан цогцос дахь электролитийн хэмжээ, организмын эд эсийн дотор байх электролитийн хэмжээг харуулж болох бүрэн үндэстэй болсон учир сүүлийн жилүүдэд улаан цогцсын электролитийг тодорхойлох явдал өргөссөн байна.

Тайлбар; Судалгаанд авсан эмэгтэйчүүд нь тухайн үед ямар нэгэн өвчнөөр өвчлөөгүй, төрөх насны жирэмсэн бус эрүул эмэгтэйчүүд, жирэмсний ямар нэгэн хүндрэлтгүй эхчүүд байсан.

Дээрх^ харьцуулалтаас үзэхэд, манай төрөх насны жирэмсэн бус эрүүл эмэгтэйчүүдийн ийлдэс дэх кали, кальцийн хэмжээ гадаадын судлагчдынхтай тохирч байна. Харин улаан цогцос дахь натрийн хэмжээ зарим судлагчдынхаас дээгүүр, кали нь доогуур - В. Н. Куке- сийхээс (1963) 5 %-ийн зөрүүтэй байгаа боловч В.Н.Бриккер (1963)О.Щскег, Р.Уильямс зэрэг ихэнх судлагчдынхтай тохирч байна.

Энэ бага зэргийн зөрүүтэй байгаа явдлыг манай хүмүүсийн хэрэглэж заншсан хоол унд, манай орны цаг агаарын байдалтай холбон үзэж болох боловч гадаадын судлагчдын тодорхойлсон хэмжэз мөн харилцан адилгүй, ихээхэн хэлбэлзлэлтэй байгааг дурдах нь зүйтэй юм.

Бидний судалгаанаас үзэхэд, төрөх насны жирэмсэн бус монгол эмэгтэйчүүдийн ийлдэс дэх натри, кали, кальци, улаан цогцос дахь. натри, калийн концентрацийг дөлт фотометрээр тодорхойлоход дээрх. хэмжээнд хэлбэлзэх байдалтай (2-р хүснэгт).

I Бидний судалгаанаас үзэхэд, төрөх насны жирэмсэн бус эмэгтэйчүүдийн ийлдэс дэх натрийн концентраци, жирэмсэн болон гүйцэд хэвийн төрөгчийнх нэгэн хэмжээнд байна. Харин төрөх хүч суларсан төрөлтийн үед ийлдсийн натри бага зэрэг багасаж байна,

В, Петреску, Д. Обрештяну (1962), Б. И. Гринберг (1966) нар гүйцэд хэвийн төрөлт болон төрөх хүч суларсан төрөлтийн үед ийлдэс дэх натри бараг хувирахгүй буюу үл мэдэг нэмэгдсэн байлаа гэж бичсэн байна.

Улаан цогцос дахь натри, жирэмсэн бус эмэгтэйчүүдийнхээс их- сэх боловч жирэмсний 35—37 долоо хоногт байсан натрийн хэмжээ- гүйцэд хэвийн төрөлт ба төрөх хүч сулралтай төрөлтийн 1 дүгээр үед өөрчлөгдөхгүй байна. Нөгөө талаар, гүйцэд хэвийн төрөлт, төрөх


Жирэмсэн бус төрөх насны эрүүл эмэгтэйчүүдийн цусан дахь натри, кальцийн хэмжээ

Судлагчид

 

Цусан дахь натри, кали, кальц

Ийлдэс дэх

Улаан цогцос дахь

Кали

Натри

Кальци

Натри

Кали

мг %

х мэк/л

мг %

мэкв/л

мг %

т

и

<х>

2

мг %

мэкв/л

мг %

мэкв/л

Р. М. Тальвик

 

4,13

±0,007

(1756х)

 

140,000

±0,21

(1766х)

 

 

 

14,00

±0,079

(612х)

 

88,76

±0,237

(617х)

В. Г. Кукес

18,2

±2,1

4,6

±0,7

327,4

±12,1

142,1

±5,3

 

 

29,3

±2,9

12,7

±1,1

369,2

±10,2

94,4

±3,7

С. Д, Балаховский И. С. Балаховский

16—22

 

 

 

8,5

11,0

 

 

 

360—420

 

В. Петреску Д. Обрештяну

16,45

18,40

4,2

4,71

32,2

336

140

146

134

150

 

 

 

 

 

 

Т. Н. Герчикова

 

3,52

5,0

 

 

 

 

9,0—14,5

 

88,0

106

В. Н. Бриккер

 

 

 

 

 

56—80

 

294—336

 

Р. Уильямс

 

 

 

 

 

20—66

314—394

 

Биднийхээр

18,07

±0,65

 

359—43

±14,55

 

0—55 0,4

 

48—35

±2,39

 

303,35

±8,59

 

 

 насны жирэмсэн бус эрүүл эмэгтэйчүүдийн цусан дахь зарим злектролитийг жирэмсэн болон төрж байгаа эхийнхтэй харьцуулбал:

Төрөлтийн ялгаа

хүний

тоо

1

Цусан дахь натри, кали,

кальци

 

Ийлдэс дэх '

Улаан цогцос дахь

Натри |

Кали

Кальци

Натри

Кали

мг%

мг %

мг %

мг %

мг %

Жирэмсэн бус эрүүл,

 

359,43

18,07

10,55

48,35

303,35

төрөх насиы эмэг-

37

± 14,55

±0,65

±0,4

±2,39

±8,59

тзйчүүд

 

 

 

 

 

 

Жирэмсэн эх, 18—37

 

356,29

20,33

10,47

57,47

303,93

долоо хоног

49

+ 7,8

±0,33

±0,41

±2,38

±10,28

Гүйцэд хэвийн төрөл-

 

 

 

 

 

 

тийн 1-р үед

63

347,16

21,59

7,14

60,11

319,58

Төрөх хүчний сул-

 

±4,62

±0,21

±0,54

±2,04

±1,02

ралтай төрөлтийн

 

 

 

 

 

 

' !-Р Үе

45

322,13

16,75

6,8

59,44

281,59

 

 

±13,75

±0,38

±0,18

±11,62

±17,8

 

төрөх хүч сулралтай төрөлтийн үед улаан цогцос дахь натрийн концентрацид өөрчлөлт гарахгүй байгаа явдал бидэнд ажиглагдлаа, Энэ нь Б. И. Гринфергийн (1966) судалгаатай тохирч байна.

Жирэмсэн болоход ийлдэс дэх кали ихсэж гүйцэд хэвийн төрөлтийн 1 дүгээр үед 21,59 + 0,21 хүртэл нэмэгдэж байна. Харии төрөх хүч суларсан төрөлтийн 1 дүгээр үед 16,75 + 0,38 хүртэл буурсан байдал ажиглагдсан юм. Бидэнд ажиглагдсан энэ байдал КХА.Иай- .лодзе, М. А. Петров - Маслаков, Б. И. Гринберг, Д. А. Ширман, Г. А. Бакист, А. И. Петченко, В. Г. Чахова (1966) нарын судалгааг нотолж байна.

Харин улаан цогцос дахь кали жирэмсэн ба жирэмсэы бус эхэд нэгэн хэмжээнд байгаад төрөлтийн 1 дүгээр үед бага зэрэг' ихсэж байна. Төрөх хүч суларсаи төрөлтийн 1 дүгээр үед улаан цогцос дахь кали хэвийн гүйцэд төрөлтийнхээс (281,59+17,8, мг %, 391,58+

02 мг %) бага байлаа. Ийлдэс дэх кальцийн хэмжээ жирэмсэн ба жирэмсэн бус эхэд ижил хэмжээнд (10,47—10,95,5 мг %) байна. Харин төрөлтийн үйл ажиллагаа эхлэх үед багасаж (7Д4 мг %) байна.

Гүйцэд хэвийн төрөлтийн үед (9,8 мг %) ийлдэс дэх кальци, төрөх хүч суларсан төрөлтийнхээс бага (10,5 мг %) байна гэж (М. А. Петров—Маслаков) бичсэн байхад В. Н. Хмелевский, А. И Пет- ченко, Д. А. Щирман болон бусад судлагчид төрөх хүч суларсан эхийн ийлдэс дэх кальци хэвийн гүйцэд төрөлтийнхээс бага байна гэж бичсэнтэй бидний материал тохирч (гүйцэд хэвийн төрөлтийн үед ийлдэс дэх кальци 7,14 мг % байхад төрөх хүч нь суларсан үед 6,8 мг %) байна.

р хүснэгтээс үзэхэд, хэвийн гүйцэд болон төрөх хүч суларсан төрөлтүүдийн дараахь 4—6 хоногт цусны натри, кали, кальци төрөхийн өмнөх хэмжээндээ бүрэн хүрч чадаж байна.

А. Оеппап (1966), хэвийн гүйцэд төрөлтийн дараахь 5 дахь хоногт ийлдсийн натри 310—350 мг %, кали 16—22 мг % байх нь ердийн хэмжээнд хүрсэн нь юм гэж бичсэн байна

Төрсний дараахь болон төрөх үеийн цусны зарим электролитийг харьцуулбал (мг %-аар)

 

Хүний

тоо

 

Цусан дахь натри, кали,

кальци

 

Төрөлтнйн ялгаа

Ийлдэс дэх

 

Улаан цогцос дахь

 

 

Натри

Кали

Кальци

Натри

Кали

Гуйцзд хэвийн төрөлт

 

347,16

21,59

7,14

60,11 ^

319,58

т 1-р уед

63

+ 4,62

± 0,2 [

±0,54

±2,04

±1,02

Хэвийн төрөлтийн

 

337,25

21,89

8,95

63,07

320,48

^ дараахь 4—6 хсногт

32

+ 7,57

±0,53

±3,75

±0,79

±7,29

Төрөх хүч суларсан

 

322,13

16,75

6,8

59,44

281,59

төрөлтийн 1-р үед

45

±13,75

±0,33

±0,18

±11,62

±17,8

Гөрөх хүч суларсан төрөлтийн дараа

 

320,34

20,94

8,8

65,17

317,75

4—6 дахь хоногт

18

±8,34

±1,01

х0,5

±2,92

±15,22

 

Төрөхөөс өмнө ийлдэс болон улаан цогдос дахь калийн хэмжзэ бага байсан эхчүүдийн төрөлт бусдаасаа илүү хүндрэлтэй явагдаж байв.

 Дүгнэлт

Төрөлтийн үйл ажиллагааны үүсэх болон түүний явцад кали тодорхой нөлөө үзүүлдэг байна.

Жирэмсний сүүлийн сард цусан дахь кали, кальцийг тодорхойлох нь төрөлтийн үед төрөх хүч суларч болохыг урьдчилан мэдэж, тухайн үед сэргийлэх арга хэмжээ авах боломжийг өгөх практикийн ач холбогдолтой.

Ном зүй

Б а л а х о в с к и й С. Д., Б а л а х о в с к и й И. С. Метод химического анализа кровн. Медгиз, Москва, 1953, 209 стр. —2. Вриккер В. Н. Олределение содержа- ния электролитов в эритроцитах человека. Лаб. дело, 1963, 1, стр. 14—16.—3. Г е р- ч и к о в а Т. Н. Определение ссдержания натрия и калия в эритроцитах методом плахменной фотометрии. Лаб. дело, 1963, 1, стр. 5—3.—4. Гринберг Б. Н. Содержа- ние некоторых электролитов в крови и активность сывороточной холинэстразы в да- намике родов. В кн. „Регуляция родовой деятельности“ Киев, 1966, стр. 63—67.—5 Кукес В. Г. Методика определения калия и натрия в эритроцитах методом пламен- ной фотометрии. Лаб. дело, 1963,1, стр. 9—13. ■—6. П е т р е с к у В.,0 б р е ш т я н у Д. Значение иоыов калия для динамики матки. Акуш. и гинек. 1962, стр. 65—68. —

Тальник Р. М. Нормальное содержание натрия и калия в плазме и эритроцитах. Лаб дело, 1966, 12, стр-716-719.-8. Оеппап.А 8и1 8отрог1атеп!о с!е! зосИо с!е! ро!а- 5з1о е с!е 1 с!ого зег1С1 пе! риегрегю !1з1о1\'о§\'1со. -9 М1е!шк I. М1пегүа §1пес, 1956, 18, 21, 1207-1211. Рогос! погта1пу 1 рггесИДгопу а \\Ү8ро12а1е2Позс т1ес12у з1е2еп1ет ро!ази \\ү озосги 1 гашаг1озс!а \\у 32у]се тап:у. -10. М1е1п1к 01пек, ро1, 1936, 37, 12, 1287-1291. 1ос1, ра1а\'3, сЫог 1 \\үарп \\ү озосги коахе! 2 рогос!ет ртгесИигопүт. 01пек, ро1, 1956, 36, 3, 259—264,
 
Танилцаж нийтлэх санал өгсөн : Эрдэм шинжилгээний ажилтан Б.Лувсан-Ёндон


Зохиогчийн оруулсан түлхүүр үгс


Нийтлэлийн нээгдсэн тоо: 448
Судлаачдын бусад өгүүлэл
Зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан. Дэлхийн Эрүүл Мэндийн Байгууллага, ©  2012.
Вебийг бүтээсэн Слайд ХХК