Хүн амд амбулатори,поликлиникээр үзүүлж байгаа тусламжийн зохион байгуулалтын зарим нэг асуудлыг судлах зорилгоор Улаанбаатар хотын клиникийн болон райодын эмнэлгүүдийн амбулатори,поликлиникт ирж үзүүлэгчдэд (1972-оны 9-р сарын 25-нд) нэг өдрийн тооллого явуулсан юм. Уг судалгааг Зөвлөлт Холбоот Улсын Эрүү-ийг хамгаалах Яамны харьяа Н.А. Семашкогийн нэрэмжит Бүх холбоотын нийгмийл эрүүл ахуй, эрүүлийг хамгаалахын зохион байгуулалтын институтээс боловсруулсан аргачлал (1967 онд Улаанбаатар хотын ажилчны районы эмнэлэгт энэ аргач лалаар нэг өдрийн тооллого явуулсан)-ыг өөрийн судалгааны өвөрмөц байдалд тохируулан боловсронгуй болгож хэрэглэсэн.

Амбулатори-поликлиникийн үйлчилгээний зохион байгуулалтыг шинжлэх ухааны үндэстэйгээр судлах явдалд нэг өдрийн судалгааг явуулахын ач холбогдлыг Зөвлөлт холбоот Улсын эрдэмтэд Л.В Моисеева, В.И. Шалькова (1972) Б.Ф. Зимовский Г.А. М

алышев (1967) нар чухлаар үнэлж бичсэн байдаг.    1-р хүснэгт Үйлчлүүлэгсдийн нас, хүйс, нийгмийн байдал

Амбулатори,поликлиникаар үйлчлүүлэгчдэд нэг өдрийн судалгаа явуулах ,нь амбулатри,поликлиникийн үйлчилгээний ажлын цагийн нягтрал, эмч, ажилчдын ачаалал, үйлчлүүлэгчдээс эмнэлэг үйлчилгээний газар зарцуулж байгаа хугацаа, үйлчлүүлэгчдийн нас хүйсний болон нийгмийн бүрэлдэхүүн', ажил мэргэжлийи ялгаа, үйлчлүүлж байгаа шалтгаан зэргийг тодорхойлж амбулатори-поликлиникийн үйл ажиллагаанд дүгнэлт хийж эмнэлэг үйлчилгээний ажлыг шинжлэх ухааны үндэстэйгээр боловсронгуй болгоход чухал үүрэг гүйцэтгэдэг.

1-р хүснэгтээс үзэхэд хүйсний хувьд эмэгтэйчүүд, насны хувьд  Улсын клиникийн төв эмнэлэгт 70,3% нь 0—39, ҮЭМӨСД-д 61,6% нь

О-39 насных, Улсын клиникийн төв эмнэлэгт 44,6%, ҮЭМӨСД-т 91% нь ажилчин тус тус зонхилж байна.

2-р хүснэгтээс үзэхэд Улсын клиникийн Төв эмнэлэг Улаанбаатар хотын буюу үйлчлүүлэх хуваарьтай газруудын 89%, хөдөө орон аутгаас 11%, |ҮЭМӨСД-д 88,9%' нь үйлчлүүлэх хуваарьтай газрууд, 11,1% нь үйлчлүүлэх хуваарьгүй газруудаас тус тус ирж үйлчлүүл^:сэн байна.

                                                                                                               З-р хүснэгт Поликлиникт ирж эмчлүүлэгчдээс зарцуулсан хугацааны байдал

3-р хүснэгтээс үзэхэд Улсын клиникийн төв эмнэлэгт 19,2% нь 1’минутад 23,3% нь 30 минутад, 19% нь 40 минутад, 10,9% нь 1 цаг, 7,7% нь 2 цаг, 7,1% нь 3 цагийн дотор, 2,8% нь 3 цагаас дээш  ҮЭМӨСД-т 26,6% нь 15 минутад, 20% нь 30 минутад, 17,2% 4минутад, 11,2% нь 1 цагт, 16,7% нь 2 цагт, 6,8% нь 3 цагт, 1,5% нь 3 цагаас дээш тус тус үйлчлүүлсэн байна.

                                                                                    4-р хүснэгт  Үйлчлүүлэгчдийн ирсэн хугацааны байдал

4-р хүснэгтээс үзэхэд Улсын клиникийн төв эмнэлэгт бүх үйлч- 'лүүлэгчдийн 72,7% нь, ҮЭМӨСД-ийн 80,7 нь 7-12 цагийн хооронд ирж, үйлчилгээний ачаалал үдээс өмнө их байгааг харуулж байна. ҮЭМӨСД-т 12-13 цагийн хооронд 1,8% байснаа, 13-14 цагийн хоо* ронд 10,4% болж ихэссэн нь үдийн завс арлагааг 12 цагаас хийдэг байсантай холбоотой.

                                                                                                    5-р хүснэгт Үйлчлүулэгчдийн үйлчилгээний хэлбэрүүд (%-иар)

5-р хүснэгтээс үзэхэд Улсын клиникийн төв эмнэлэгт 51% нь, ҮЭМӨСД-т 61,1% нь нарийн мэргэжлийн эмчийн үйлчилгээнд ирж байна. Мөн Улсын клиникийн төв эмнэлэгт 10,7% нь, ҮЭМӨСД-т 7,5% нь эмийн сангаас эм авч байгаа нь Удаанбаатар хотын амбулатори-поликлиникийн тусламжийг сайжруулах арга хэмжээний тухай Эрүүлийг хамгаалах Яамны сайдын 1969 оны 207 тоот тушаалаар амбулатори-поликлиникуудад эмийн худалдааг ажиллуулах зохин байгуулалтын арга хэмжээ авсан нь зөв зүйтэй үйлчилгээний хэлбэр болохыг харуулж байиа.

Мөн туслах кабинет тасгуудын дотроос физик, биеийн тамир зүү эмчилгээгээр үйлчлүүлэгчдийн хувийн жин өндөр байна. Үйчлүүлэгч 10 хүн тутмаас бараг нэг нь эмнэлгийн ямар нэгэн баримт бичиг авсан байна.

                                                                                             Хүснэгт-6

Нарийн мэргэжлийн эмч нарын үзлэгийн хувийн жин   (%-иар)

6-р хүснэгтээс үзхэд Улсын клиникийн төв эмнэлэгт ирж үзүүлэгчидийн дотор эмчилгээ оношлогоонд 91,2%, урьдчилан сэргийлэх үзлэгт 8,9% үзүүлж байгаагийн 29,7% нь доторт, 19,5% нь осол гэмтэл, 10,7% нь шүд, эрүү нүүрний мэс засал, 9,7% нь тус бүр мэс засал мэдрэл 7,7% нь эмчилгээ оношлогоонд 36,2%, урьдчилан сэргийлэх үзлэгт 63,8% нь орж байна.Мөн хоёр эмнэлэгийн аль альнд нь дотрын мэргэжлийн эмчид үзүүлэгчдийн хувийн жин өндөр, дараа нь осол гэмтэл, мэс заслын эмчид үзүүлэгчдийн хувийн жин өндөр байна.