1“Томуугийн тандалтын сүлжээг бэхжүүлэн хөгжүүлэх” АНУ-Монголын хамтарсан төслийн баг,
2Халдварт өвчин судлалын үндэсний төв,
3Монголын анагаах ухааны академи
Өгүүллийн PDF-ийг татах
The important issue in the epidemiology of ILI surveillance is to define the epidemics in time. The tolerant limits on ILI morbidity has been calculated and updated yearly in Mongolia. We were using the method developed by Russian scientist I.G.Marinich [1] from Influenza Research Center, former Soviet Union since 1980s [2-7].
We needed to re-calculate the tolerant limits due to some discrepancies which were seen during 2010-2011 influenza season.
Materials
In this study we used the epidemiological weekly surveillance data from 40th week, 2000 to 40th week of 2011 as a study data.
Statistical analysis
We re-calculated the tolerant limits on ILI morbidity using the Serfling’s method-cyclic regression model [8] which is widely used at the CDC, USA since 1960s and many other countries’ surveillance system to describe an influenza activity and deaths due to influenza. This method is used also for some other diseases which have a clear seasonality.
Results and discussions
The upper and lower tolerant limits on ILI were re-calculated using 2000 to 2010 weekly surveillance data by Serfling’s method (Annex 1).
The average of weekly ILI morbidity from previous 11 years data is 21.61.6, in non epidemic period in average 19.01.1, the maximum value of the upper tolerant limit belongs in 3rd week. If standard deviations are 75%, 80%, 85%, 90%, and 95% the maximum values are 39.0, 40.6, 42.5, 44.8 and 48.3 in appropriately.
We compared the results using the two different methods by correlation analysis, determination coefficient [10] and there was similar a relation Corr=0.76, p<0.01 (morbidity/tolerant, by Serfling), Corr=0.75, p<0.01 (morbidity/tolerant, by I.G.Marinich) but the determination coefficient was different Detr=0.62, p=0.06 (by Serfling), Detr=0.47, p=0.05 (by I.G.Marinich).
In the conclusion the results have been showed that our result calculated by Serfling model with 80% tolerant limits is more practical (we excluded the epidemic weeks from the calculation) to use in influenza surveillance in Mongolia.
Mongolian Journal of Infectious Disease Research, 2012, ¹ 1(44):2-5; 1 Table, 4 Figure and 10 References
Томуу, томуу-төст өвчин (ТТӨ)-ий эпидемиологийн ажиглалтанд бэрхшээл учруулдаг нэгэн хүчин зүйл бол өвчлөлийн тахалт дэгдэлтийг тодорхойлох явдал байдаг. Тиймээс ТТӨ-ий байдлыг тодорхойлохын тулд олон жилийн ажиглалтанд тулгуурласан өвчлөлийн толерант хязгаарыг тодорхойлж, жил бүр шинэчлэн засдаг. Манай улсад ТТӨ-ий толерант хязгаарыг улсын хэмжээнд болон Улаанбаатар хотод 1980-аад оноос тооцоолон тандалтын үйл ажиллагаанд ашиглах болсон бөгөөд тэр үеийн ЗХУ-ын Томуугийн эрдэм шинжилгээний төв хүрээлэнд боловсруулсан И.Г.Мариничийн[1] арга дээр суурьласан тооцоолох арга [2] хэрэглэж ирсэн билээ[3-7].
Томуугийн өнгөрсөн 2010-2011 оны улиралд бүртгэгдсэн өвчлөл урьд нь тооцоолон гаргасан өвчлөлийн дээд толерант хязгаараас байнга өндөр түвшинд явсан тул бид энэ жил улсын хэмжээний ТТӨ-ий толерант хязгаарыг шинэчлэн тооцоолсон юм.
2000 оны 40 дүгээр долоо хоногоос 2011 оны 40 дүгээр долоо хоног хүртэлх хугацаанд Монгол улсад бүртгэгдсэн ТТӨ-ий өвчлөлийн мэдээг судалгааны материал болгон ашиглав.
Дээрх мэдээнд тулгуурлан ТТӨ-ий өвчлөлийн толерант хязгаарыг тогтоохдоо АНУ-ын Өвчний Хяналт Сэргийлэлтийн Төв (ӨХСТ)-д 1960 оны дунд үеэс өнөөг хүртэл, түүнчлэн бусад улс оронд томуугийн идэвхжил, томуугаас шалтгаалсан нас баралтыг тооцоолоход өргөн хэрэглэж буй Серфлингийн арга (Serfling’s method-cyclic regression model)-ыг [8] хэрэглэлээ. Энэхүү аргыг улиралчлан бүртгэгддэг өвчний толерант хязгаарыг тодорхойлоход ашигладаг ба үндсэн 2 хэсгээс бүрддэг. Эхлээд ТТӨ-ийг томъёо 1-д илэрхийлсэн загвараар дүрсэлдэг ба тооцоонд эпидемийн 7 хоногийн өвчлөл 
- өөс илүү гарсан бол дэгдэлт гарсан 7 хоног гэж үзээд (
- дундаж, SD(x)-дисперс) тооцооноос хасч тооцно.
[томъёо 1]
Энд
yt – өвчлөл
t – долоо хоног
α +γT – хандлага
– улирчлал
et – санамсаргүй компонент болно.
Эндээс α, γ, β1, β2 параметрийг олохдоо хамгийн бага квадратын [9] арга эсвэл хамгийн их үнэний хувь бүхий үнэлэлтийн аргаар олдог. ТТӨ-ий хувьд γ=0 гэж авч үзэн α, β1, β2 параметрүүдийг хамгийн бага квадратын аргаар тооцож олсныг доор үзүүлэв.
[томъёо 2]
Энд n – жилийн тоо,
-к дугаар жилийн i дугаар долоо хоногийн 10,000 хүн ам дахь өвчлөл болно.
Параметрүүдийг олж өвчлөлийг загварчилсаны дараа толерант дээд доод хязгаарыг доорхи томъёогоор олно.
[томъёо 3]
Энд 
-өвчлөлийн загвар,
- 51 чөлөөний зэрэг бүхий Стъюдентийн тархалтын (100-α/2) хувийн квантил
- 
үнэлэлтийн стандарт алдаа, к-параметрийн тоо
[томъёо 4]
Серфлингийн аргаар улсын хэмжээний ТТӨ-ий толерант дээд доод хязгаарыг 2000-2010 оны өвчлөл дээр үндэслэн тодорхойлсон (тооцоог хавсралт 1-т үзүүлэв).
Судалгаанд авсан 11 жилийн долоо хоног тутмын ТТӨ-ний дундаж өвчлөл 21.6±1.6, эпидемийн бус долоо хоног тутмын дундаж өвчлөл 19.0±1.1, толерант дээд хязгаарын хамгийн их утга нь 3 дугаар долоо хоногт таарч байгаа ба хазайлтыг 75%-аар тооцсон үед 39.0, 80%-аар тооцсон үед 40.6, 85%-аар тооцсон үед 42.5, 90%-аар тооцсон үед 44.8, 95%-аар тооцсон үед 48.3 байна.
ТТӨ-ий сүүлийн 5 жилийн улсын хэмжээний 10,000 хүн ам дахь өвчлөлийг бидний загварчилсан Серфлингийн арга болон И.Г.Мариничийн арга хоёрын аль нь оновчтой болохыг корреляцийн шинжилгээ (Corr) болон детерминацийн коэффициентыг (Detr) [10] олж харьцуулахад хамаарал нь ойролцоо боловч Corr=0.76, p<0.01 (өвчлөл/толерант, Серфлингийн аргаар), Corr=0.75, p<0.01 (өвчлөл/толерант, И.Г.Мариничийн аргаар), детерминацийн коэффициент нь Detr=0.62, p=0.06 (Серфлинг), Detr=0.47, p=0.05 (И.Г.Маринич) байгаа нь Серфлингийн аргаар олсон загвар бодит хандлагыг илүү дөхүү загварчлах бололцоо олгож байн а(тооцоонд дэгдэлт гарсан 7 хоногийг хассан).
ТТӨ-ий сүүлийн 5 жилийн улсын хэмжээний 10,000 хүн ам дахь өвчлөлийг Серфлингийн аргаар 75%, 80%, 90%, 95%-ийн толерант хязгаар (Зураг 1) болон И.Г.Мариничийн аргаар 75%, 95%-ийн толерант хязгаартай (Зураг 2, 3) харьцуулан үзэхэд Монгол улсын хувьд Серфлингийн аргаар олсон 80%-ийн толерант хязгаар практик хэрэгцээнд илүү ойр байна.
Зураг 1. Сүүлийн 5 жилийн улсын хэмжээний 10000 хүн ам дахь өвчлөл, толерант хязгаар(Серфлингийн аргаар)
Зураг 2. Сүүлийн 5 жилийн улсын хэмжээний 10000 хүн ам дахь өвчлөл, толерант хязгаар-75% (И.Г.Мариничийн аргаар)
Зураг 3. Сүүлийн 5 жилийн улсын хэмжээний 10000 хүн ам дахь өвчлөл, толерант хязгаар-95% (И.Г.Мариничийн аргаар)
Өвчлөл болон Серфлинг, И.Г.Мариничийн аргуудаар олсон загварын сарнилтын зургийг харьцуулан үзвэл өвчлөл ихсэхэд загвараасаа хазайх хазайлт ихсэж байгаа (Зураг 4) нь энэ чиглэлээр цааш гүнзгийрүүлэн судлах хэрэгтэйг харуулж байна.
Зураг 4. Өвчлөл болон өвчлөлийн загварын сарнилтын зураг
Хавсралт 1. Улсын хэмжээний өвчлөл, долоо хоногоор
|
7 хоног |
2000/01 |
2001/02 |
2002/03 |
2003/04 |
2004/05 |
2005/06 |
2006/07 |
2007/08 |
2008/09 |
2009/10 |
2010/11 |
Sin(t) |
Cos(t) |
sum()*sin |
sum()*cos |
Загвар |
Доод |
Дээд |
|
а |
б |
в |
г |
д |
е |
Ё |
Ж |
З |
И |
Й |
К |
Л |
М |
Н |
О |
Ө |
П |
Р |
|
40 |
5.4 |
6.8 |
4.8 |
3.9 |
6.7 |
15.5 |
12.9 |
10.4 |
11.5 |
14.5 |
19.0 |
-0.99 |
0.12 |
-110.50 |
13.42 |
15.43 |
7.51 |
23.34 |
|
41 |
7.2 |
7.7 |
11.1 |
9.7 |
8.1 |
20.4 |
14.5 |
10.4 |
12.7 |
14.9 |
21.8 |
-0.97 |
0.24 |
-134.47 |
33.14 |
16.99 |
9.07 |
24.91 |
|
42 |
7.7 |
8.2 |
10.2 |
8.8 |
9.9 |
24.4 |
18.1 |
12.7 |
13.6 |
37.6 |
22.1 |
-0.94 |
0.35 |
-162.03 |
61.45 |
18.59 |
10.67 |
26.50 |
|
43 |
9.5 |
10.8 |
10.7 |
9.7 |
13.0 |
23.3 |
21.4 |
14.2 |
14.7 |
113.6* |
23.3 |
-0.89 |
0.46 |
-133.31 |
69.97 |
20.20 |
12.28 |
28.11 |
|
44 |
9.8 |
11.7 |
12.0 |
8.4 |
16.0 |
23.0 |
20.2 |
15.1 |
15.9 |
158.6* |
26.9 |
-0.82 |
0.57 |
-130.86 |
90.33 |
21.79 |
13.88 |
29.71 |
|
45 |
11.5 |
9.2 |
11.7 |
13.2 |
23.2 |
22.7 |
18.7 |
15.8 |
18.3 |
131.4* |
25.9 |
-0.75 |
0.66 |
-127.47 |
112.93 |
23.36 |
15.44 |
31.27 |
|
46 |
16.1 |
9.8 |
17.2 |
23.2 |
22.7 |
22.4 |
19.6 |
15.3 |
20.6 |
89.6* |
26.9 |
-0.66 |
0.75 |
-128.49 |
145.04 |
24.86 |
16.95 |
32.78 |
|
47 |
17.9 |
13.5 |
12.8 |
52.2 |
22.0 |
24.5 |
22.3 |
16.7 |
24.2 |
54.8 |
27.7 |
-0.57 |
0.82 |
-163.94 |
237.51 |
26.29 |
18.37 |
34.20 |
|
48 |
24.9 |
13.6 |
15.3 |
65.1* |
34.6 |
20.8 |
20.0 |
15.0 |
17.2 |
40.0 |
38.8 |
-0.46 |
0.89 |
-111.64 |
212.71 |
27.61 |
19.70 |
35.53 |
|
49 |
25.5 |
30.7 |
30.4 |
55.1 |
41.2 |
24.6 |
23.0 |
17.1 |
26.7 |
37.6 |
45.6 |
-0.35 |
0.94 |
-126.76 |
334.23 |
28.82 |
20.90 |
36.73 |
|
50 |
16.3 |
24.0 |
25.5 |
53.6 |
53.5 |
34.1 |
24.2 |
17.3 |
26.5 |
40.3 |
55.0 |
-0.24 |
0.97 |
-88.63 |
359.59 |
29.88 |
21.97 |
37.80 |
|
51 |
18.7 |
35.9 |
54.8 |
48.1 |
54.5 |
52.5 |
26.1 |
17.9 |
28.3 |
48.9 |
49.7 |
-0.12 |
0.99 |
-52.47 |
432.17 |
30.80 |
22.88 |
38.72 |
|
52 |
43.4 |
30.9 |
25.3 |
29.9 |
43.6 |
56.8 |
20.5 |
12.8 |
20.4 |
52.7 |
47.3 |
0.00 |
1.00 |
0.00 |
383.74 |
31.55 |
23.63 |
39.46 |
|
1 |
19.7 |
35.3 |
33.8 |
36.2 |
41.8 |
73.2* |
23.4 |
12.4 |
16.0 |
36.7 |
55.8 |
0.12 |
0.99 |
37.50 |
308.80 |
32.12 |
24.20 |
40.03 |
|
2 |
23.4 |
34.0 |
40.5 |
32.4 |
31.9 |
55.0 |
31.9 |
19.5 |
23.4 |
34.2 |
49.4 |
0.24 |
0.97 |
89.90 |
364.74 |
32.50 |
24.59 |
40.42 |
|
3 |
30.5 |
25.4 |
59.1* |
28.7 |
28.0 |
42.1 |
32.0 |
21.5 |
28.3 |
31.9 |
45.3 |
0.35 |
0.94 |
111.21 |
293.24 |
32.70 |
24.78 |
40.61 |
|
4 |
29.8 |
25.9 |
35.4 |
27.1 |
25.6 |
29.4 |
31.8 |
24.1 |
28.5 |
28.4 |
43.2 |
0.46 |
0.89 |
153.00 |
291.52 |
32.70 |
24.78 |
40.61 |
|
5 |
30.1 |
20.1 |
30.3 |
22.2 |
21.9 |
11.4 |
31.6 |
30.6 |
27.3 |
33.9 |
18.8 |
0.57 |
0.82 |
158.05 |
228.97 |
32.50 |
24.58 |
40.42 |
|
6 |
19.1 |
23.6 |
35.3 |
19.7 |
6.7 |
22.2 |
31.3 |
31.0 |
30.5 |
37.9 |
39.0 |
0.66 |
0.75 |
196.49 |
221.79 |
32.12 |
24.20 |
40.03 |
|
7 |
26.1 |
9.4 |
17.9 |
19.4 |
14.0 |
21.5 |
24.7 |
60.5* |
28.4 |
49.8 |
38.9 |
0.75 |
0.66 |
187.26 |
165.90 |
31.55 |
23.63 |
39.46 |
|
8 |
27.7 |
26.4 |
34.9 |
17.6 |
13.5 |
20.3 |
23.7 |
67.2* |
25.7 |
128.3* |
38.9 |
0.82 |
0.57 |
188.16 |
129.88 |
30.80 |
22.88 |
38.71 |
|
9 |
16.6 |
17.7 |
16.2 |
12.7 |
13.0 |
14.1 |
26.8 |
42.4 |
11.3 |
127.6* |
37.1 |
0.89 |
0.46 |
184.17 |
96.66 |
29.88 |
21.97 |
37.80 |
|
10 |
24.4 |
21.3 |
26.0 |
17.9 |
11.5 |
13.6 |
21.2 |
34.0 |
21.7 |
97.2* |
36.1 |
0.94 |
0.35 |
212.91 |
80.75 |
28.81 |
20.90 |
36.73 |
|
11 |
34.0 |
16.8 |
28.8 |
11.8 |
15.4 |
13.1 |
35.2 |
28.4 |
23.3 |
86.7* |
40.6 |
0.97 |
0.24 |
240.23 |
59.21 |
27.61 |
19.69 |
35.53 |
|
12 |
14.2 |
13.2 |
24.4 |
14.3 |
14.0 |
12.4 |
45.8 |
26.3 |
21.4 |
60.5* |
38.8 |
0.99 |
0.12 |
223.12 |
27.09 |
26.28 |
18.37 |
34.20 |
|
13 |
13.2 |
15.0 |
29.5 |
15.8 |
12.2 |
10.2 |
30.4 |
20.4 |
17.9 |
48.7 |
35.7 |
1.00 |
0.00 |
248.97 |
0.00 |
24.86 |
16.94 |
32.78 |
|
14 |
11.3 |
15.1 |
21.3 |
9.2 |
13.2 |
10.3 |
23.1 |
19.3 |
18.3 |
42.4 |
35.2 |
0.99 |
-0.12 |
217.13 |
-26.36 |
23.35 |
15.44 |
31.27 |
|
15 |
15.2 |
12.6 |
18.3 |
7.9 |
14.3 |
10.1 |
19.7 |
18.0 |
18.1 |
41.8 |
32.2 |
0.97 |
-0.24 |
202.09 |
-49.81 |
21.79 |
13.87 |
29.71 |
|
16 |
11.5 |
9.5 |
19.8 |
5.6 |
15.2 |
10.7 |
17.8 |
15.9 |
17.3 |
40.8 |
28.8 |
0.94 |
-0.35 |
180.26 |
-68.36 |
20.19 |
12.28 |
28.11 |
|
17 |
8.3 |
9.8 |
19.0 |
11.7 |
13.9 |
9.2 |
19.2 |
13.2 |
17.4 |
35.2 |
26.8 |
0.89 |
-0.46 |
162.61 |
-85.34 |
18.58 |
10.67 |
26.50 |
|
18 |
12.8 |
10.3 |
18.3 |
10.7 |
14.8 |
9.0 |
14.5 |
12.7 |
15.0 |
31.3 |
24.9 |
0.82 |
-0.57 |
143.52 |
-99.06 |
16.99 |
9.07 |
24.90 |
|
19 |
11.6 |
7.4 |
16.1 |
8.4 |
12.9 |
8.6 |
12.6 |
14.8 |
14.8 |
29.0 |
23.2 |
0.75 |
-0.66 |
119.27 |
-105.67 |
15.42 |
7.51 |
23.34 |
|
20 |
7.2 |
9.1 |
11.9 |
7.6 |
13.7 |
9.5 |
11.7 |
17.2 |
15.5 |
27.9 |
24.0 |
0.66 |
-0.75 |
103.03 |
-116.30 |
13.92 |
6.00 |
21.83 |
|
21 |
9.0 |
7.4 |
|
10.4 |
9.2 |
10.4 |
11.1 |
14.4 |
15.3 |
24.7 |
22.5 |
0.57 |
-0.82 |
76.38 |
-110.65 |
12.49 |
4.58 |
20.41 |
|
22 |
10.7 |
|
|
7.4 |
|
7.8 |
6.9 |
11.0 |
11.6 |
18.2 |
15.9 |
0.46 |
-0.89 |
41.63 |
-79.32 |
11.17 |
3.25 |
19.08 |
|
23 |
27.8 |
|
|
|
|
4.4 |
7.3 |
7.8 |
11.0 |
17.6 |
16.8 |
0.35 |
-0.94 |
32.89 |
-86.74 |
9.96 |
2.05 |
17.88 |
|
24 |
|
|
|
|
|
4.9 |
6.1 |
6.7 |
10.5 |
15.1 |
13.1 |
0.24 |
-0.97 |
13.47 |
-54.65 |
8.90 |
0.98 |
16.81 |
|
25 |
|
|
|
|
|
4.1 |
5.5 |
6.2 |
9.4 |
11.6 |
11.1 |
0.12 |
-0.99 |
5.78 |
-47.61 |
7.98 |
0.06 |
15.90 |
|
26 |
|
|
|
|
|
3.8 |
5.1 |
5.3 |
8.0 |
10.7 |
9.0 |
0.00 |
-1.00 |
0.00 |
-41.89 |
7.23 |
-0.68 |
15.15 |
|
27 |
|
|
|
|
|
2.6 |
3.8 |
4.1 |
6.4 |
10.0 |
8.6 |
-0.12 |
-0.99 |
-4.28 |
-35.22 |
6.66 |
-1.25 |
14.58 |
|
28 |
|
|
|
|
|
3.1 |
2.2 |
3.9 |
4.9 |
7.5 |
3.3 |
-0.24 |
-0.97 |
-5.95 |
-24.16 |
6.28 |
-1.64 |
14.19 |
|
29 |
|
|
|
|
|
2.8 |
5.3 |
5.0 |
5.6 |
9.3 |
10.6 |
-0.35 |
-0.94 |
-13.67 |
-36.06 |
6.08 |
-1.83 |
14.00 |
|
30 |
|
|
|
|
|
2.9 |
4.4 |
4.1 |
7.0 |
8.5 |
7.4 |
-0.46 |
-0.89 |
-15.95 |
-30.38 |
6.08 |
-1.83 |
14.00 |
|
31 |
|
|
|
|
|
2.4 |
4.9 |
4.0 |
6.9 |
10.0 |
8.2 |
-0.57 |
-0.82 |
-20.71 |
-30.00 |
6.28 |
-1.64 |
14.20 |
|
32 |
|
|
|
|
|
3.7 |
4.7 |
4.4 |
6.1 |
9.4 |
8.8 |
-0.66 |
-0.75 |
-24.64 |
-27.81 |
6.66 |
-1.25 |
14.58 |
|
33 |
|
|
|
|
|
3.9 |
5.4 |
4.7 |
7.4 |
10.6 |
9.7 |
-0.75 |
-0.66 |
-31.16 |
-27.61 |
7.24 |
-0.68 |
15.15 |
|
34 |
|
|
|
|
|
3.2 |
5.5 |
5.1 |
7.5 |
11.3 |
10.5 |
-0.82 |
-0.57 |
-35.48 |
-24.49 |
7.98 |
0.07 |
15.90 |
|
35 |
|
|
|
|
|
3.8 |
5.9 |
5.5 |
7.3 |
11.9 |
11.1 |
-0.89 |
-0.46 |
-40.28 |
-21.14 |
8.90 |
0.98 |
16.81 |
|
36 |
|
|
|
|
|
5.2 |
6.9 |
6.6 |
8.5 |
15.7 |
14.1 |
-0.94 |
-0.35 |
-53.27 |
-20.20 |
9.97 |
2.05 |
17.88 |
|
37 |
|
|
|
|
|
7.7 |
10.1 |
9.5 |
12.1 |
18.3 |
20.2 |
-0.97 |
-0.24 |
-75.75 |
-18.67 |
11.17 |
3.25 |
19.09 |
|
38 |
|
|
|
|
|
8.3 |
10.6 |
10.7 |
14.5 |
19.3 |
23.4 |
-0.99 |
-0.12 |
-86.05 |
-10.45 |
12.50 |
4.58 |
20.41 |
|
39 |
|
|
|
|
|
10.9 |
10.7 |
11.0 |
14.5 |
18.0 |
21.9 |
-1.00 |
0.00 |
-87.08 |
0.00 |
13.92 |
6.00 |
21.84 |
|
Нийт |
1564.2 |
3476.8 |
|
|
|
|||||||||||||
* - эпидемийн өвчлөл
Эндээс α, β1, β2 параметрүүдийг доорх томъёогоор олно
Үүнийг арай хялбараар тайлбарлавал:
-
Эпидемийн өвчлөлийг олж тооцооноос хасна.
-
- 57.14-с дээш гарсан өвчлөлийг эпидемийн өвчлөл гэж үзнэ
-
-
Долоо хоногийг π тоогоор үржүүлж 26-д хуваасны sin болон cos-г олно
- “Л”=sin(π ∙ “A” / 26)
- “М”=cos(π ∙ “A” / 26)
- Тухайн долоо хоногт гарсан жил бүрийн өвчлөлүүдийг нэмнэ.
-
Гарсан нийлбэрийг өмнө олсон “Л”, “М” –р тус бүр үржүүлнэ.
- “Н”=нийлбэр ∙ “Л”
- “О”=нийлбэр ∙ “М”
- Долоо хоног бүр гарсан үржвэрүүдийг нэмж нийлбэрийг гаргана. (S1=1564.2, S2=3476.8)
-
=дундаж өвчлөл=19.39, 
=S1/(26*11)=5.47, 
=S2/(26*11)=12.16; (жич: нийт 11 жилийн дата дээр тулгуурлан бодсон) -
Олсон параметрүүдээ ашиглан өвчлөлийн загвар (
-
“Ө”=
= + “Л” ∙ + “М” ∙
-
“Ө”=
Өвчлөлийн загварыг олсны дараа толерант дээд, доод хязгаарыг олно. Олох дараалал:
-
-н стандарт алдааг олно
-
=9.33
-
-
51 чөлөөний зэрэг бүхий Стьюдентийн тархалтын 80%-ийн квантилийг олно.
-
t0.2∙=0.849 ∙ 9.33=7.92
-
Толерант дээд хязгаар
-
Толерант доод хязгаар
2. Нямдаваа, П., Тунгалагтуяа, П. (1984): Томуу, томуу-төст өвчний өвчлөлийн толерант босгыг тооцоолох, түүнийг халдварын хяналтанд хэрэглэх аргачилсан заавар, П.Нямдаваа, “Бүтээлийн товчоон”, Тавдугаар боть, х.211-216;
3. Нямдаваа, П., Алтанхуяг, С., Тунгалагтуяа, П., Ботболд, Ё. (1988): Улаанбаатар хотод 1980-1986 онд бүртгэгдсэн амьсгалын замын цочмог халдварт өвчний халдвар судлалын төрх, үүсгэгчийн бүрэлдхүүн, “Монголын анагаах ухаан”, №3(67):19-34;
4. Бурмаа, А., Дармаа, Б., Дашцэрэн, Л. Ба бусад (2005): 2004-2005 оны хүйтний улиралд Монголын хүн амын дунд эргэлтэнд байгаа томуугийн вирүсийг тандан судалсан дүн, “Халдварт өвчин судлалын Монголын сэтгүүл”, №3(6):13-15
5. Бурмаа, А., Дармаа, Б., Нямдаваа, П. (2009): Монгол улсад томуугийн сүүлийн гурван улиралд бүртгэгдсэн томуу, томуу төст өвчний эпидемиологи, үүсгэгчийн бүрдэл, “Халдварт өвчин судлалын Монголын сэтгүүл”, №5(30):23-24
6. Бурмаа, А., Нямдаваа, П., Дармаа, Б. (2010): Монгол улсад бүртгэгдсэн томуугийн A(H1N1)2009 цартахлын эпидемиологийн төрх, “Халдварт өвчин судлалын Монголын сэтгүүл”, №5(30):23-24
7. Дармаа, Б., Бурмаа, А., Наранзул, Ц. Ба бусад (2011): Монгол улсад 2010-2011 онд бүртгэгдсэн томуугийн өвчлөлийн байдал, тондалт судалгааны дүн, “Халдварт өвчин судлалын Монголын сэтгүүл”, №3(40):2-7
8. Serfling’s Method and Robust Regression Method, A Practical Guide for Designing and Conducting Influenza Disease Burden Studies, WHO WPRO (2008), pp.33-34;
9. http://en.wikipedia.org/wiki/Ordinary_least_squares, 2011 оны 10 сарын 7-нд холбогдсон.
10. http://en.wikipedia.org/wiki/Coefficient_of_determination, 2011 оны 10 сарын 16-нд холбогдсон.
