Монголын Анагаахын Сэтгүүлүүдийн Холбоо (МАСХ)
Монголын анагаах ухаан, 1973, 3-4(15-16)
Анагаах ухааны эрдэм шинжилгээнии ажлын явц, зорилт
( Судалгааны өгүүлэл )

  Б. Жав

 
Абстракт

МАХН-ын Төв Хороо энэ оны 5-р сард эрүүлийг хамгаалах ажлыи байдал, цаашид тавих зорилтын тухай авч хэлэлцээд тогтоол таргав. Энэ тоттоолд эрүүлийг хамгаалах ажилд оршиж байгаа үндсэн дутагдлыг ил-рүүлэн зааж, эрүүлийг хамгаалах ажльиг цаашид улам сайжруулж ча-нарын шинэ дэвншлт хийхийг тодорхой заасан билеэ.

Эрүүлийг хам»гаалах системийн нийт байгууллага, ажилтнуудын. дунд намынхаа удирдамж шийдвэрийг хүлээн авч хэрэгжүүлэх ирмүүн хөдөлмөр өрнөж байна. Эрүүлийг хамгаалах байгууллагын өмнө тавигд-, сан зорилтыг амжилттай шийдвэрлэхэд анагаах ухааны талаархи эрдэм шинжил1гээ судалгааны ажлыг зохион байгуулах, үр дүаг практикт нэвт-рүүлэх арга барильиг улам боловсронгуй -болгох нь чухал ач холбоодол-той юм.

МАХН-ын мэргэн удирдлага, ЗХУ-ын өпөөмөр тусламжийн ачаар тус орны нийгэм эдийн засаг, соёл шинжлэх ухаан, түүний дотор эрүү-лийг хамгаалах ажил ахар богино хугацаанд маш түргэн хөгжсөний үр дүнд анагаах ухааны эрдэм шинжилгээ судалтааны ажил амжилттай хийгдэж, боловсон хүчин нь өсөн нэмэтдсээр байна.

Тус улсын анагаах ухааны эрдэм шинжилгээ судалгааны ажлын эх үндсийг ЗХУ-ын эрдэмтэн, эмч мэргэжилтнүүд үүсгэн тавьсан юм. 1918-онд явагдсан манай улсын хүн амын тооллогын материалд тулгуурлан ЗХУ-ын эрдэмтэн академич И. М. Майскийн гартасан хүн амын зүйн үндсэн үзүүлэлт, 1926—1938 онуудад манай үлсын хусэлтээо ЗХУ-аас зохион явуулсан эмиэлэг, ариун цэвэр эрдэм шинжилгээний 5 удаагайн экспедицийн үр дүн зэрэг нь ана>гаах ухааны судалгааны ажлын эхөн үүс~
вэр байв. Дээрх экспедицүүд зөвхөн судалгааны төдийгүй, хүн амыг эмчлэн эрүүлжүүлэх болон социалист эрүүлийг хамгаалахын тулгын чулууг тавихад чухал үүрэг гүйцэтгэжээ. 1944—1952 онуудад Е. В. Бойцов, А. К. Борзенков, Н. М. Вольиегин, М. А. йбрагамов, А. В. Анисимов зэрэг ЗХУ-ын эмч, мэргэжилтнүүд ма-найд х-ийсэн судалгааны материалаар эрдмийн зэрэг хампгаалсан байна. Ийнхүү Зөвлөлт Холбоот Улсын эрдэмтэн, эмч мэртэжилтнүүд үүсгэн эхэлсэн эрдэм шинжилгээний ажлыг үндэсний мэргэжилтнүүд залгамж-лан авч эрдэмтэд төрж гарлаа.

1952—1954 онуудад анагаах ухааны доктор, академич Т. Шагдарсү-рэн, айагаах ухааны доктор, Шинжлэх ухааны академийн сурвалжлагч


гишүүя профессор В. Ичинхорлоо, Б. Рагчаа, дэд эрдэмтэн Намсрайжав нарын зэрэг манай анхны эрдэмтэд төрөн гарчээ.

1956 оноос эрүүлцйг хамгаалахын эмчлэн сэргийлэх бааз бэхжин эрдэм шинжилгээниф аэклыг төлөвлөгөөтэйгөөр зохион явуулах боломж бүрдэж 1957—1960 онуудад анагаах ухааны эрдэм шинжилгээний аж-льш анхны төлөвлөгөө зохиогджээ.

1961 онд БНМАУ-ын Шинжлэх ухааны академийн дэргэд Анагаах ухааны хүрээлэн байтуулагдаж улмаар 1969 оноос Эрүүлийг хамгаалах Яамны шууд харъяанд ирснээр анагаах ухааны эрдэм шинжилчгээний би-еэ даасан нэгж байгууллага бий боллоо. Знэ нь эрүүлийг хамгаалах сис-темийн хэмжээгээр хийгдэж байгаа эрдэм шинжилгээний ажлыг зох-и-(цуулан түүнийг практцктай нягт холбох зохион байгуулалтын тол бай-

гууллага 6ок<$к юм.

Өрүүлийгхамгаалах Яамны сйстемйий* хэмжээгээр зохиогдох эрдэм шинжилгээний ажлын ойрын ба хэтийн төлөвлөлт, түүний биелэлтэд хя-&алт тавих, судалгааны ажлыг зохицуулж, үр дүнг практикт нэвтрүүлэх Зэрэг асуудлыг хариуцан явуулах эохион байгуулалтьга үндсэй ажльвг Эрүүлийг хамгаалах Яамны Эрдмийн зөвлөл гүйцэтгэж байна.

Үүнээс гадна байгууллагынхаа онцлогг тохирсон эрдэм шинжилгээний зохион байгуулалтын холбогдолтой асуудал, аргачлал, тайлан зэршйр хүрээлэн, инетитутийн эрдмийн зөвлөл шийдвэрлэдэг.       ^5,

Анагаах ухааны зрдэм шинжилгэзний ажил сонирхогчдын тоо, тэд-гээрийн ажлын хүрээ цар улам өргөсч олон арван эрдэмтэдтэй боллоо. Үүний дотор анагаах ухааны доктор 2, дэд эрдэмтэн 80 гаруй байгаа ба академич, профессор, доцент, эрдэм шинЖилгээний ахлах ажилтны тоо жил тутам нэмэгдэж байна. Одоо зөвхөн Анагаах ухааны хүрээлэнд ажиллаж байгаа эрдэм шинжилгээний ажилтны 34,14%-ийг эрдмийн зэ-рэг цолтой хүмүүс эзэлж байна. Энэ бол эрдэм шинжйлгээний боловсон хүчний тоо,чанар өсөнсайжирч байгаагийн илрэлбөгөөд судалгаа шин-жилгээний ажлын үр нөлөө сайжрах боломжийн гэрч болно.

1966 оноос хойш хугацаанд клиникийн § болон эм судлал^ халдвар судЛал, нийгмийн эрүүл ахуй, эрүүлийг хамгаалахын зохион байгуулалт, эх нялхас зэрэг анагаах ухааны төрөл бүрийн салбарт онол практикиин ' чухал ач холбогдолтой (ганц сэдэвт зохиолууд олныг туурвисан ба гарын авлага болон сурах бичиг 30 шахам, томхимол 200 гйруй, эрдэм шинжил-гээний хэдэн зуун өгүулзл нийлүүлсэн байна.

Сүүлийн хоёрхон жилд 10 шахам хүн эх орны^эмийн ургамлыг эм-чилгээнд хэрэглэх болон клиник онош, эмчилгэзний чухал ач холбогдол-той сэдвэзр эрдмийн зэрзг хамгааллаа.

Эрдэм шинжилгээний ажлын нэг үндсэн хэсэг нь бүтээлийн үр дүнг эрүүлийг хамгаалахын практикт нэвтрүүлэх асуудал байдаг.

Манай эрдэмтдийн бүтээл нь эрдэм шинжилгэзний өгүүяэл, заавар, зөвлөмж, аргачилсан захидал, ном товхимол зэрэг олон хэЛбэрээр прак-тикт нэвтэрч байна.

Сүүлийн жилүүдэд эрдэм шинжилгзэний хурал, зөвлөлгөөнийг оновчтой тодорхой асуудлаар зохиож байгаагаас гадна олон улсын ча-нартай онол практикийн хурал зөвлөлгеөнд оролцох, өөрийн оронд хийх явдал олширч байна. Анагаах ухааны эрдэм шинжилгээний бүтээлийг толчлон нийтэлдэг «Мовдюлын анагаах ухаан» цуврал бий болсон явдал эрдэм шинжилгээний ажлын үр дүнг нийтэд хүртээмжтэй болгоход чу-хал ач холбогдолтой боллоо. ч

Улс ардын аж ахуй, соёлыг хөгжүүлэх тавдугаар таван жилд БНМАУ-ын эрүүлийг хамгаалахын зохион байгуулалт, нийт хүн ам, эх нялхсын эрүүл мэндийг хамигаалах, хүн амын нийгэм ахуйн нөхцөлийт сайжруулах арга зам, зүрх судасны өвчний онош эмчилгээг сайжруулах, эарим халдварт өвчний эпидемиологи, онош зүй эмчилгээ, хорт хавдрыг судлах, рашаан сувилал, ардын эмнэлэг, эрүүл ба өвчтэй хүмүүсийн хоолны асуудал зэрэг 25 асуудлын дагуу 103 сэдэв төлөвлөгджээ. Энэхүү төлөвлөгөөт ажлыг АУ хүрээлэн, АУ-ны дээд сургууль, ЭАХНСУ институт зэрэг системийн нийт байгууллагын хүчээр хийж гүй-цэтгэх юм. Сэдэвт ажлын 77 буюу 74,3 хувийг АУ хүрээлэн гүйцэтгэх төлөв-лөгөөтэй байна. Анагаах ухааны эрдэм шинжилгээний ажил, түүнийг зохион бай-гуулах явдалд туршлагажиж байгаа боловч багагүй дутагдал оршияс байна. МАХН-ын Төв Хорооны УлсТөрийц Товчооны 118-р тогтоолд анагаах ухааны талаархи эрдэм шинжилгээний ажилд оршиж байгаа дутагдлыг нэгтгэн'дүгнэж, цаашид тавигдаж байгаа зорилтыг тодорхойлсон нь эрдэм шинжилгээний ажлыг сайжруулахад шийдвэрлэх ач холбогдолтой боллоо. Уг тогтоолд «Анагаах ухааны эрдэм шинжшвгээний ажил эрүүлийг хамгаалах байгууллагын өмнө тулгарсан зангилаа асуудлыг шийдвэр-лэх, анагаах ухааны сүүлийн үеийн ололтыг практиктсистемтэйгээр нэвт-рүүлэхэд бүрэн дүүрэн чиглэж чадаагүй байна» гэж заасан билзэ. Ийм дутагдал гарах болсон үндсэн шалтгаанд дүгнэлт хийж, анагаах ухааны талаархи эрдэм шинжилгээний судалгааны ажлыг шинэ шатанд гаргах асуудал эрүүлийг хамгаалах нийт байгууллага, ялангуяа эрдэм шин-жилгээний ажил эрхэлсэн байгууллага, эмч, эрдэмтдийн өмнө эрхэм зо-рилт болон тавигдаж байна.  Уг зорилтыг хэрэгжүүлэхэд эрдэм шинжилгээ-судалгааны ажльпг то-дорхой удирдлагаар хангах явдал шийдвэрлэх ач холбогдолт^ой юм. Эрүүлийг хамгаалах оистемийн хэмжээгээр эрдэм шинжилгээ, судал-гааны ажлььг төвлөрүүлэн явуулах, зохион байгуулалт, арга барилый талаар Эрүүлийг хамгаалах Яам болон улсын хэмжээний эрдэм шин-жилгээний удирдах байгууллагын өмнө нэгтгэн хариуцах ажлын зохион байгуулалт, удирдлагын ажлын арга барил одоо болтол бүрэн гүйцэд, боловсронгуй болж хараахан чадаагүй байна. Эрүүлийг хамгаалах Яамны дэргэд, орон тооны бус эрдмийн зөвлөл ажиллаж байгаа боловч, түүний зохион байгуулалт ажиллагааны хэлбэр-төгс биш учраас үндсэн үүргээ дүүрэн биелүүлж чадахгүй байна. Эрдэм шинжилгээний ажлын удирдлага тодорхой биш учраас анагаах ухаанвд эрдэм шинжилгээний шийдвэрлэвэл зохих чухал зорилтуудыг оновчтой-гоор дэвшүүлэн судлах ажил ханталтгүй байна. Анатаа^ ухааны ололтыг эрүүлийг хамгаалахын практикт төлөвло-гөөтэйгээр нэвтрүүлж амжилт бүтээлийг нэгтгэн дүгнэх ажлыг систе^-тэй зохион явуулах хэрэгтэй байна. Эрдэм шинжилгээний ажлын сэдэв сонголтыг эрүүлийг хам»гаалахын тулгамдсан асуудалд зохицуулж төлөв-лөгөөг нарийн чанд сахиулах, түүнд тавих хяналт шалгалтыг өндөржүү-лэх зэрэг удирдлагын арга зүйтэй холбогдсон асуудал хоцрагдож байна Яла-нгуяа эмч мэргэжилтнүүдийн тоо ба чанар өсч байгаатай уялдан эр-дэм шинжилгээ-судалгааны ажлын чиглэлийг анагаах ухааны салбар бүрээр нэгтгэн гаргаж тэдний хүчийг эрүүлийг хамгаалахын практикт давын <өмнө шаардагдаж байгаа чухал асуудалд төвлөрүүлэх явдал нэй чухал юм. Үүний тулд судалгааны арга барилыг орчин үеийн анагаах ухааны шинэхэн ололт амжилтад түшиглэн боловсронгуй болгох шаард-лагатай. Судалгааны сэдвийг сонирхогч хүний саналаар биш, харин үү-сэн гарч байгаа шаардлагын дагуу сонтох хэрэгтэй бөгөөд аливаа асууд-лыг давхардуулан судлахаас аль болох болгоомжилж дээрээс зохицуу-лан удирдах ажлыг төвлөрүүлэн нэгтгэх нь зүйтэй юм. Одоолийн байд дар үзвэл Эрүүлийг хамгаалах Яамны €истемийн хэмжээгэөр 4—5 эрд-мийн зёвлөл байгаа боловч тэдгээрийн ажвл төрлвйн уялдаа холбоо, зохицолдоо муу, зөвлөл тус бүрийн үүрэг хариуцлагса тодорхой зааттүй учраас нэг асуудлыг хэд дахин хэлэлцэх явдал ч гардаг тал байна. Эрд-мийн зөвлөлүүд өөрсдийн эрхэлсэн асуудлаар төлөвлөгөө гарган цаг ту-хайд нь ажил хэрэгчээр хандан шийдвэрлэх явдал хангалтгүй байна. Түүнчлэн Эрүүлийг хамгаалах Яам, түүний ажил төрлийн хэлтсүүд Ана-гаах ухааны хүрээлэн, дээд сургууль, мэргэжлийн сектор, тинхмүүдэд судлан шийдвэрлэх асуудлаар даалгавар, захиалга өгөх, тодорхой асууд-лаар эмч, эрдэмтэд, эрдэм шинжилгээний ажилтан, мэргэжилтний дунд зөвлөлгөөн маргаан, ярилцлага зохион явуулах зэрэг ажил төрлийн то-дорхой холбоютой байх талаар бага анхаарч иржээ. Энэ ажилд Анатаах ухааны дээд сургууль, Анагаах ухааны хүрээлэн болон бусад байгуул-лагын хүчийг зөв зохиш байгуулах аеуудал хангалтгүй байна. Эмч мэр-гэжилтний дунд эрдэм тияжожлигээний ба мэргэжил мэдлэгийг дээшлүү-лэх үндсэн үүрзгтэй эмч нарын нийтэмлэг бараг ажил зохиохгүй байгаа нь манай ажлуш бас вэ-г доголдол мөн.

Эрдэм шийжнлгээ судалгааны ажлын үр дүнаг эрүүлийг хамгаала-хын нрактакт хангалгггүй нэвтрүүлж байгаа нь нэг талаас судалтааны сэдэв хар-муцагчййн идэвх санаачлага сул, нөгөө талаас практикийн бай-гууллагууд гаргасан үр дүнг шүүрж авч ажялдаа шуурхай хэрэглэх яв-дал маш дутагдалтай байна.

Өөриан орны анагаах ухааны эрдэмтэд болон эрдэм шинжилгээндй ажшгодын бүтээл, судал^гааны ажлын үр дүнг практикт нэвтрүүлж бай-опаа байдалд хийсэн товч ажиглалтаас үзэхэд эрдэм шинжилгээнийхээ -ажлын үр дүнг лрактикт нэвтрүүлэхийн тулд аргачил?сан захи-да#, заавар зэргийг тусгайлан боловсруулах талаар эрдэмтэд бараг ажснллахгүй байна. Гарч байгаа бүтээлийн үр дүнт практикт нэвтрүүлэх талаар зохион байгуулалтьш тодорхой арга хэмжээ авах^ энэ талаар удирдах байгууллагаас албан ёсны акт щийдвэр гарган мөрдүүлэх ажил урсталын чанартай байгаагаас падна эрдэм шинжилгээний ажшг эрхэл-сэн байгууллагуудаас энэ талаар зохшож байгаа ажил шаардлагьщ хэм-жээнээс хоцорч байна. Эрдэм шинжшБГээ-судалгааны баазыг бэхжүүлэх, орон нутагт ажиллаж байгаа эмч мэргэж^лтнүүдийг судалгааны ажилд татан оролцуулах, өөрмйн болон гадаадын судлагчдын судалгааны арга барил, үр дүн!г мэдээлэн нэвтрүүлэх ажил тун хавгалтгүй зэрэг үндсэн дутагдал оршиж байна.

Эрдэм шинжилгээний ажил хариуцан   гүйцэттэгч эрдэмтэн, бапп, эмч нарыт хөдөө ()рон нутагт я,нз бүрийн   хугацаагаар, төлөвлөгөөтэй-гээр явуулж ажиллуулан ажил төдийлөн зохиогдоогүй, зар*им эрдэмтэд • бэрхшээл тоочин энэ ажилд хойш суух байдал ч гаргадаг тал байна.

(Судалгаа шинжилгээний сэдэв авч ажиллагсад уул ажлаа дуусгаж диосертаци, ганц сэдэвт зохиол бичих төдийхнөөр   ажлаа хязгаарЛ^аж, _эрүүлийг хамгаалах практикт шууд аваад хэрэглэх  мэргэжлийн зөв-лөмж, захидал, заавар зэрэг зүйлсийг боловсруулах явдал судлагч бүрд харилцан адилгүй байна.

|Анд(гаах ухааны эрдэм шинжилгээ-судалгааны ажилд оршиж бай-гаа энэ мэтийн нийтлэг дутатдлыг арилгахаас эхлэн, судлагч бүрийн бүтээлийн чанарыг сайжруулах хойшлуулшгүй зорилт тавигдаж байна.

МАХН-ын Төв Хорооны Улс Төрийн Товчооны 118-р тогтоолын заал-тыг хэрэгжүүлэх үндсэн дээр гарсан Эрүүлийг хамгаалах Яамны сайдын . тушаалд анагаах ухааны эрдэм шинжилгээний ажлыг гоуны өмнө эрүү-.лийг хамгаалах байгууллагын тулгамдсан асуудлуудад төвлөрүүлэхийн гадна эмнэлятийн тусламжийн хүрэлцээ, чанар, хүн амььн өвчлөл, нас ба-•ралтын шалтгааныг судлах, эрүүлийг хамгаалахын хэтийн төлөвлөгөөг

боловсруулах, эмнэлгийн байтууллагын нормчлол, хедөлмөр цалин хөлс-ний системийг боловсронгуй болгох, эмнэлгайн ажилчдын шинжлэх ухааны үндэслэлтэй хөдөлмөр зохион байгуулалт, эрүүлийг хамгаала-хын эдийн заогийн үр ашгийг судлахад чиглүүлэх, анагаах ухааны шинэ-хэн ололт, өөрийн орны эрдэмтдийн бүтээл, тэргүүн туршлата нэвтрүү-лэх ажлыг жил бүрийн төлөвлөгөөтэй зохиож, түүний үр дүнг оны эцэст эрдмийн эөвлөлөер хэлэлцдэг журам тогтоох, анагаах ухааны эрдэм шинжнлтээний ажлыг эрүүлийг хамгаалахын тулгамдсан асуудлыг шийд-вэрлэх, ялангуяа зохион байгуулалтын ажлын арга барилыг сайжруула-хад читлүүлэх зэрэг үндсэн зорилтуудыг заасан билээ. Түүнчлэн тус оронд социализмын материал техникийн баазыг байгуулах явц дахь үйлдвэр хөдөө аж ахуйн хөгжилтийн хурдацтай уялдан хүн ам, ялангуяа ажилчнн хүний хөдөлмөрийн орчин ахуй эрс өөрчлөгдөж байгаа өнөе-гийн нөхцөлд хедөлмер хамгаалал болон орчны эрүүл ахуйн хэвийн нөх-целийг хангахад эрдэм шинжилгээний ажлын нэг гол зорилт оршиж байна.

Зрдэм шинжилгээ-судалгааны талаар тавигдаж байгаа зорилтыг шийдвэрлэхэд:

  1. Юуны өмне анагаах ухааны эрдэм шйнжилгээ судалгааны аж-лын зохион байгуулалт, удирдлагын арга- барилыг тууштай боловсруулж, эрдэм шинжилгээ судалгааны ажлыг эрүүлййг хамгаалах системийн хэмжээгээр төвлөрүүлэн төлөвлөгөөний биелэлт болон материал боловс-руулалтанд тавих хяналтыт эрс сайжруулах явдлаас эхлэх хэрэгтэй. Үү-ний тулд Анагаах ухааны хүрээлэн, түүний мэргэжлийн секторуудын үү-рэг хариуцлатыг өндержүүлэн туршилтын боЗгон нэгдсэн лаборатори, мэдээллийн тев, тооцоолон бодох механикжсан хэсэг зэрэг судалгаа явуулах бүх л боломжийг бүрдүүлэх талаар туупгтай арга хэмжээ авах нь зүйтэй байна.
  2. Эрдэм шинжилгээ судалгааны ажлыг эрүүлийг хамгаалахын практикт нэн чухал шаардатдаж байгаа асуудалд чиглүүлэн анагаах ухааны төрөл бүрийн салбарт хийгдвэл зохзих судалгааны сэдвийн жаг-саалтыг урьдчил-ан боловсруулах, энэ ажилд эрдэм шинжилгээний бай-гууллага, эрдэмтдийг татан оролцуулах.
  3. Анагаах ухааны мэдээллийн албыг збхих орон тоотойгоор тодор-хой зохион байгуулах, анагаах ухааны орчин үеийн ололт амжилт, шинэ бүтээл, тэргүүн туршлага, зохион байгуулалтын зохистой арга хэлбэрийг сурвалжлан нэгтгэн дүгнэж практикт нэвтрүүлэх ажлый үндсэн чигийг гаргадаг жураод тогтоох зохион байгуулалтын арга хэмжээ авах.
  4. Анагаах ухааны эрдэм шинжилгээ судалгааны баазыг бэхжүү-лэх, ялангуяа хедөөгийн эмнэлэг урьдчилан сэрюийлэх байгууллагад хийгдэх судалгааны ажлыг зөв сонгон, баазыг тохижуулах, орон нутагт ажиллаж байгаа эмч мэргэжилтнүүдийг суд-а-лгааны ажилд татан орол-цуулах, эрдэм шинжилгээ, онол практики&н хурал эөвлөлгөенийг өргөн зохиох.
  5. Эрдэм шинжиллээ судалгааны ажил эрхэлдэг байгууллагуудын хооронд болон практикийн байгууллагаас  тэдэнтэй хамтран ажиллах ажил төрлийн холбоо,  зохицолдоаг сайжруулах,  энэ талаар тодорхой журам тогтоох, эрдэм шинжилтээний ажлын үр дүнг практикт нэвтрүүлэхэд эмнэлэг урьдчилан сэргийлэх   байпууллагын үүрэг хариуцлагын талаар гойд анхаарч тодорхой арга хэмжээ авах, тэдний ажльвг дүгнэхдээ эмнэлэг үйл чи лгээнийхээ ажилд пганэ арга барил, эрдэм шинжилгээ, судалтааны ололтыг хир зэрэг нэвтрүүлж байгааг үндсэн үзүүлэлтийн нэг болгодог журам тогтоох нь зүйтэй гэж үзэж байна.
  1. Эрдэм шинжилгээний ажилд зориулагдсан материалын ба сан-хүүгийн нөөц бололцоог төвлөрүүлэх, эрдэм шинжилгээ судалгааны аж* лын эдийн заогийн үр ашгийг өндөржүүлэк.
  2. Зрдэм шинжилгээ судалгааны ажлын аргачлал, явц, бүтээлийн чанарт тавих зарчмын шаардлага хяналтыг зохих хэмжээнд нь хүртэл өндөржүүлэх, эрдэм шинжилгээний ажилтан болөн эмч, мэргэжилтний улс төр, үээл суртлын мздлэг хүмүүжлийн хэмжээг байнга өндөржүүлэх, энэ талаар МАХН-ын Төв Хорооны Улс Төрийн Товчооны 118-р тогтоол, МАХН-ын Төв Хорооны П, Убүгдхурлын шийдвэрийг биелүүлэх систем-тэй арга хэмжээ авах заалтыг эрдэм шинжилгээний ажил гүйцэтгэгч хүн бүрт мөрдлөг болтох оновчтой ажил зохиох.
  3. Гадаад орнууд ялангуяа ЗХУ-ын эрдэм шинжилгэө судалгааны арвин их туршлагыг судлан эзэмших, хамтран судлах ажиллагааг идэвх тэйзохиох, ЗХУ-ын анагаах ухааны эрдэм шинжилгээний ба^ууллагууд-тай хамтран ажиллах ажиллагааг даруй шийдвэрлүүлэх.

ШинжЛэх ухаан техникийн дэвшлийн эрин үеийн гайхамшигт хур-дацтай эн зэрэщэн гарч байгаа анагаах ухааны ололт амжилтцг тууш-тай эзэмшин, хүн ардын эрүүл мэндийг оахин хамгаалах ариун үүргээ нэр төртэй гүйцэтгэх талаар нам засгаас өгсөн даалгаврыг хэрэгжүүлэ-,хэд онол, практикийн түлхүүр болсон эрдэм шинжилгээ судалгааны ажлыг зохион байгуулалт арга барилын талаар төгөлдөржүүлэхэд эр-дэм шинжилгээний байгууллага, тэдгээрт ажиллаж байгаа нийт ажилт-йуудын үүрэг оршиж байна.

 


Зохиогчийн оруулсан түлхүүр үгс


Нийтлэлийн нээгдсэн тоо: 775
Судлаачдын бусад өгүүлэл
Зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан. Дэлхийн Эрүүл Мэндийн Байгууллага, ©  2012.
Вебийг бүтээсэн Слайд ХХК