Монголын Анагаахын Сэтгүүлүүдийн Холбоо (МАСХ)
Монголын анагаах ухаан, 1979, 1(31)
Бага насны хүүхдийн гэдэсний стафилококкт үрэвслийн эмнэл зүй-дархлалын зарим онцлог
( Судалгааны өгүүлэл )

Д.Батсүх

 

Сүүлèéí жèлүүдэд гарсан няíгèйн доторхи өөрчлөлтийг антибèотик болоí сульфàíèëамидын төрлийн эмийг øаардлагагүй үед буюу хяналт шалгалтгүйгээр èхээр хэрэглэснээс  болж байна гэж үздэг. Стафèлококк хүíий биеийн эд эсийг гэмтээх чадал бүхий хор, фермент болон бусàд бичил идэвхт хорт бүтээгдэхүүí гаргадаг байна. Áага насны хүүхдийн  гэдэснèй стафилококкт үрэвслийн тухай олоí эрдэмтэí судлаачид бичиж байдаã. (Г.А.Тимофеев 1962, В.Н.Гольдина 1963, К.В.Ященко,  Макареíко  1964,  В.М.Афачасьева 1960,  Б.Гомбо 1970) Áид энэ ажилдаа хүүхдийí ходоод гэдэсний стафилококкт õурц үрэвсëèéí эмнэл зүй-дархлалыí оíцлогийг судлàх зорилго тавив. Бүх өвчтýé хүүхдèéí баасанд эмгэг төрөгч стàфилококк шинжлэхээс гадна цусан суулга, гэдэсíèй эмгэг төрөгч савхаíцар, сальмомелл, зарим үед мөөгөнцрийí шинжилгээг хийж байв.  Стафилококкийг ялгахдаа 7,5% өндөгíий шартай давст тэжээлд (среда чèстович) ургуулдаг аргыг хэрэглэсэн. Стафèлококкийí эмгэг төрөгч чаíарыг тодорхойлохдоо цус задлах, сийâýí бèжирмэгтүүлэх, íөсөө (алтаí шаргал) летцèтèíàза èдэвхт шинжийг харгалзав.  Мөí түүнээс  гадíа тэжээлт орчинд ургасаí стафилококкийн тооíы байдлыг анхаарч ажилдаа тусгав. Ялгаж авсаí стафилококкийг 7-н антибèотикт  (пеíциллин, стрептомèцин, эрèтромицèí,   тетрациклин, моибмицин, левомицèн) мэдрэмтгий чанарыг тодорхойлов. Бактериологийí шинжилгээíд өвчтөний өтгөнөөс эмгэг төрөгч стафèлококк олоí удаа их хэмжээтэй илэрч байвал тэр эмгэг төрөгч  стафèлококкèйг  уг өвчíèйг үүсгэгч  гэж үзэж цаашèд серологийн наàлдуулах урвалыг өвчтөíий ийлдэс ба стафèлококктой тавьж байв. Эмíэлзүй лабораторийí нэгдсэн шинжилгээíий үр дүнд гэдэс ходоодíы өвчтэй бүх хүүхдийí дотроос 132 өвчтөí гэдэсíèй стафилококкт үрэвсэлтэй болох нь èлрэв. Эдгээр өвчтөíèй ихэнх íь (71,8%) 6 сараас доош насны хүүхдүүд байлаа. Гэдэсний стафèлококкт үрэвсэл эдгээр ºвчтөíд хүнд хэлбэрээр олонтаа тохèолдож (56,2%), хүндэвтэр хэлбэр (35,6%), хөнгөí хэлбэр маш цөөн (8,2%) хувèйг эзэлж байв. Үүний дотроос 3 cap хүртэлх хүүхдүүдэд хүнд ба хүндэвтэр хэлбэр зонхилж (91,5%) байлаа. Өвчтөнийг эмнэл зүйн хувьд ходоод гэдэсний үрэвсэл, нарийн бүдүүí гэдэсний үрэвсэл үжèх үед илрэх гэдэсíий хямралыí шиíж гэж 3 хэлбэрт хувааж үзэв. Ходоод гэдэсний хурц үрэвсэл íь гол төлөв 1 настайгаас дээш насны хүүхдэд тохèолдох бөгөөд эмнэл зүйí хуâьд оíöãîé хүíд баéдлаар зүрх судасíы ажиллагааны дутагдал, хурдан хугацааíы дотор хордлого бà усгүйжилтэд орох явдлаар илэрч бөөлжих, шèнгэн усархàãààр өдөрт 4-6 удàà суулгаж бàйв. Нарийн бүдүүн гэдэсний стафèлококкт үрэâслýýð àìüäðàëûí àíõíû сараас эхлэн өвдөж хүнд хэлбэрийн явцтаé баéв. ªâ÷èí ýõëýõäýý ãýäýñíèé хямрал, амьсгалын дээд замын үрэвсэлтэé нэгэн зэрэг аажмаар эхэлж байсан. Баас нь шингэрч өдөрт 8-10 удаа залхагтаé суулгах, зарим нэг тохиолдолд öустай гарах явдал үзэгдэж баéв. Гэдэсний хямрал удаан хугацаатай үргэлжилж нилээд өвчтөнд уушгины, чихний идээт үрэвслийн хүндрэл гарч байв. Стафилококкийн үжлийн үед гэдэсний хямрал гарах нь цөөнгүй тохиолдоно. Эмнэл зүйн хувьд оíошлоход хэцүү байдаг. Энэ хэлбэр нь ихэвчлэн нярайд тохиолдож байна. Голчлон эдгээр өвчтºн нь төрсíий дараахь өдрүүдээс эхлэн гэдэсний хямралтай байсан бөгеөд хүнд хэлбэртэй байв. Гэдэсний үрэвслээс гадна уул өâчтөнд олон тооны идээт үрэвслийн голомтууд байснаас хүндрэх шалтгаантай байв. Энэ хэлбэр голчлон нарийн гэдэсний үрэвслээр эмнэл зүйн шинж илэрч долгион хэлбэртэй удаан хугацааны явцтай байв. Өвчтөнд нянгийн эсрэг дархлалыг тодорхойлох зорилгоор наалдуулах урвалыг өвчний явцад хийж харьцуулан үзэâ. Наалдуулах урвалыг өвчтөний ийлдэс, бааснаас олсон эмгэг төрөгч стафилококкт тавьж байсан. Урвалыг хуруу шилнèé аргаар хийсэн бөгөөд туршлага бүхэíд бааснаас олдсон эмгэг төрөгч стафилококкоос гадна тусгай бэлдсэн 505-р стафклококкийн ургацыг хэрэглэж байв. Энэ нь Ленèнград хотын хүүхдийн эмнэлгийí дээд сургуулийн бактерèологийн лабораторит бэлтгэсэн ýмгэг төрөгч чаíар нь гоц сайн илэрсэн стафилококкийн ургац юм. (Хрущева В.А.) Анхны наалдуулах урвалыг өвчин эхэлсэн өдрөөс хойш 7-10 хоног дээр, дараагийн урвалыг 21 хоносны дараа тавьж байлаа. Бид эíэ урвалд өвчтөнèй ийлдэсний 1:200 ба түүíээс дээш, нярайн үед эмнэл зүйн тодорхой шинж илэрсэн байвал өвчний ийлдсийн 1:100 таньцад батлах үр дүíтэй гэж байлаа. Өвчтөний өтгөн ба цусанд эмгэг төрөгч стафилококк нэгэн зэрэг олдвол наалдуулах урвалыг ховор тавьж байв. Нийт 76 өвчтөнд наалдуулах урвалыг 128 цусны ийлдэст хийв. Урвал тавьсан бүх өвчний 69,7% нь батлах үр дүнтэй байсан. Өвчтөний насны байдалд харьцуулж үзвэл 6 сараàс дээш насны хүүхдэд наалдуулах урвалын батлàх үр дүн илүү сайн байгаа (1:200-1:400) бөгөөд харин нярайд эсрэг үр дүн сул байна.

ªâ÷èëñºí õîíîãèéí áàéäëààñ ¿çýõýä íààëäóóëàõ óðâàë 2-3 äîëîî õîíîã äýýð èë¿¿ (73.8%) áàòëàõ ¿ð ä¿íòýé áàéëàà. ªâ÷òºíèé 64.7%-ä òàíüö ºâ÷òºíèé ÿâöàä 2-16 äàõèí, ò¿¿íýýñ äýýø íýìýãäýæ 21.6%-ä òàíüö íü ýõíèéõýýñýý ººð÷ëºëòã¿é áàéñàí àíõíû òàíüö íü ºíäºð 1:200 түүнээс дээш бàéсан юм. Үлдсэн 13,7% өвчтөний наалдуулах урвалын таньц багассан байлаа. Энэ нь ийлдсийг өвчний сүүлийн өдрүүдэд авсантай холбоотой. Гэдэсниé стафилококкт үрэвслийн үед өвчтөний баасанд стафилококк олдохгүй байж болно. Ийм үед практикийн ажилд онош тодруулахад түвэгтэй байдаг. Практикийн үйл ажèллагаанд онош тодруулах зорилгоор наалдуулах урвалыг тусгай бэлтгэсэн стафилококкоор тавих нь ашèгтай юм. Энэ учраас ºвчтөний өтгөнд олдсон эмгэг төрөгч стафèлококк тусгай бэлдсэн стафилококк (№ 505)-ын наалдуулах урвалыг харьцуулан үзэхэд тусгай бэлдсэн стафилококкиéн ургац илүү өндөр таньцад явагдаж байлаа. (Р-0,001)

Дүгнэлт

  1. Бага насны хүүхдийн гэдэсний стафилококкт үрэвслийн үед өвчтөнд нянгийн эсрэг дархлалт тодорхойлох зорилгоор наалдуулах урвалыг өвчтөний бааснаас олсон эмгэг төрөгч стафèлококк, тусгай áэлдсэн (№505) стафилококкийн ургац ба өвчтөний ийлдэст хийж үзэхэд урвал  тавьсан бүх өвчтөний 69,7%-д нь батлах үр дүнтэй байв.
  2. 6 сараас дээш насны хүүхдэд наалдуулах урвалын батлах үр дүн илүү сайн байгаа (1 /200-1/400) бөгөөд харин нярайд эсрэг үр дүн сул байв.
  3. Наалдуóлах урвал өвчлөлтийн 2-3 долоо хоног дээр илүү (73,8%) батлах үр дүнтэй. Өвчтөний 64,7%-д таньц нь өвчний явцад 2-16 дахин áа түүíээс äээш нэмэгдэж байна.
Ном зүй

1.Тимофеева Г.А. Этлология и Клиника желудочно-кишечных заболеваний детей преèмущественно раннего возраста. Соâетская медицина 1962-2-42-44.
2.Гольдина В.Н. Этиологическая структура острых желудочно-кишечных заболеваний у детей раннего возраста. Труды Воронежского мед.ин-та Том 50,вып. 20. Воронеж, 1953, стр 16-23.
3.Ященко К.В. Макаренко М.А. Роль патогенных стафилакокков, различных фаготèпов в этиологиè острых кишечных расстройстâ у детей ранíего возраста.Тез.докл. к. научн. сессии, посвящ. пробл. стафèлакокковых инфекцèй. Л. 1964,82-83.
4.Б.Гомбо. Патоморфология желудочно-кишечного тракта при стафилакокковом энтероколите у детей раннего возраста. Вопр.охр.мат. и детства 1959,3,17-19.
5. Тимофеева Г.А. К проблеме стафèлококковой инфекцèé у детей. Педиатрèя. 1975,1 67-69.
 


Нийтлэлийн нээгдсэн тоо: 452
Судлаачдын бусад өгүүлэл
Зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан. Дэлхийн Эрүүл Мэндийн Байгууллага, ©  2012.
Вебийг бүтээсэн Слайд ХХК