Дьёрдь Шерегей

Оршил хэлэхийн оронд, яагаад, дэлхийн аль ч хэсэгт гэсэн суд-лаачид элэгний өвчнүүд, түүний эмнэлэг зүйг идэвхийлэн сонир-хох болсон юм бэ? гэдэг асуулт тавьж болох юм.

Бид, ингэж ихээхэн сонирхох болсон нь цочмог гепатит, тэгэхдээ вирусын гепатит тохиолдох нь олширч, элэгний циррозын тоо нэмэгдэж сэтгэл түгшээх болсноор асуудлыг хялбарчилж буй нь үнэний хувьтай "юм. Гэхдээ манай оронд хүмүүсийн амьдралын дэглэм эмгэгшижархи, наркотик эм, эмийн бодис хэрэглэгчдиин тоо өсч, эдгээрийн элэгэнд удаан хугацаагаар үзүүлдэг хортой үйлчилгээ одоо нийтийг хамрах болсныг халхавчлах хэрэггүй бө-гөөд^хүн ардын өлсгөлөн ба дутмаг хооллосноос уургийн дутаг-дал үүсэх тухайд ярих шаардлагагүй бизээ.

Урьд элэгний өвчнийг оношийн сонирхолтой тохиолдолд тооцож байсан бол биохими, тухайлбал энзиматологи, мөн шинжилгээний орчин үеийн арга, жишээ нь элэгний биопси, лапароскопи, холав-тиографи, изотопын сцинтиллографи хөгжсөний дүнд тухайн эмгэг эмчлэгдэх боломжтой болов. Гэхдээ асуудлыг цочмог, архаг гепй-тит, элэгний циррозоор хязгаарлаж болохгүй гэдэг нь ой^гомжтой. Бие махбодын ерөнхий эмгэгүүд, хавдарын өерчлөлт, архаг халд-варт элэг ертөгдөх, гигертиреоз, диабет мэт элэгний шинж үзүүлэгч олон өвчнүүд, мөн элэгэнд зогсонгошил үүсч зүрх, судасны эмгэг өөрчлөлтийн илрэл болох нь анагаах ухаанд бэрхшээл түвэгтэй асуудал болсоор байна.

Цочмэг гепатит, элэгний комын үед хэрэглэдэг зайлшгүй чухал глюкокортикоид, ацитад хэрэглэх, ха&ан хөөх эмүүдийг эс орол-цуулбал элэгний аль ч өвчинд таарч тохирох нэгдсэн эмчилгээбуоу эм үгүй билээ. Өвчтөнийг шаналгагч шинжүүдийг эмээр эмчлэхээс гадна хээлоор элгийг хамгаалах, уураг, нүүрс ус, витамины ду-тагдлыг нөхөх одоо хир эмчилгээний гол зарчим болсоор байна.

Ийнхүү аль нэг бэлдмэл нь гемэстаз, метаболизм, цус төлжилт, хордлогогүйжүүлэх тогтолцоо хэвийн байхад шийдвэрлэх ач хол-богдолтой элэгний өвчилсөн эсийн нөхөн төлжилтөнд ихээхэн тус-лах, эс бэгөөс элэгний эсийн ферментийн үйл ажиллагааг идэвх-жүүлдэг билээ.

Элэгний гидрэлизат болон элэгний усан экстракт нь ийм бэлд-мэл бэгөөд судсанд тарьж болно. Эдгээрийн нэгэн болох ампулд савласан сирепарын ач холбогдол одоо улам улам нэмэгдсээр байна.

Элэгний усан экстракт элэгний элдэв эмгэгийн үед сайн дүи-тэй болохыг олон судлаачид тогтоосон билээ. Орчин үеийн үйлд-вэрийн хүрээнд, зохих нөхцөлд гаргаж авсан, 10Э МЧГ циачокоэа-дамин агуулагч элэгний эстрактын үр дүнг туршлагын амьтад дээр хийсэч турплага, кличикийн ажчглалгаар баталж бэлно.

Мажарт, сирепарын фармакологийн судалгааг Мадуаг. Ва1агз, Згагуаз нар хийсэч ом. Элэгний бэлдмэлийг судлахад илүү тохи-ромжтой, өргөн хэрэглэгддэг арга нь дөрвэн хлорт нүүр.стөрөгчөөр архаг ба цочмогоор хордуулсан элэгэч дээр турших явдал юм.

Мауаг нар, элэг хордуулагч дэрвэн хлорт устөрэгчөөр хор-дуулсан хархад брэмсуль  удаалралыг тодорхойлох, элгэнд гистолэгийн шинжилгээ хийх замаар сирепарын үйлчилгээг шалган үзсэн юм.

Дөрвөн хлорт устөрөгчөөр хордсон үеийн гистолбгийн өөрчлөл-төнд эс хөөж, харилцан адилгүй болох, цулцангийн эрс дегенераци бөөм хэсэгчлэн задрах, дугараг' эст нэвчдэс, гол судсыг тойрон өөхөн дусдл хурах үзэгдэнэ. Хэрэв хордоогүй, эрүүл хархад бром-сульфалейны удаашрал дунджаар 5,3 % байсан бол дөрвөн хлорт устөрөгчөөр хордсон хархад дунджаар 33,7% байжээ.

Харх бүрт, долоо хоногийн турш өдөр тутам 0,5 мл сирепар тарьжээ. Нядалгааны өмнө тодорхойлоход бромсульфалейчы удааш-ралт 9,1% байсан нь хэвийн дундаж хэмжээтэй ойролцоо байв. Гис-тологийн зураглал ч мөн нааштай болж 9 амьтны зөвхөн 1-д гис-тологийн эмгэг байдал, 2-т нь өөхөн дегенераци илэрсэн аж.

Урьдчилан сэргийлэх зорилгоор хэрэглэхэд дөрвөн хлорт устө-рөгчийн элгийг хррдуулах нөлөөг мэдэгдэм багасгаж чаддагаар Сирепарын үр дүнтэй болох батлагдаж байна. Хэрвээ туршлагын амьтныг 0,1 мл дервөн хлорт устөрөгчөэр хордуулснаас нэг өдрийн дараа бромсульфалейны удаашралт 27,4^ байсан бол 2 өдрийн да-раа 13,6^ бэлжээ. Гэтэл 10 өдрийн турш 0,5 мл сирепарыг урьдчи-лан хэрэглэсэн нөхцэлд тухайн хэмжигдхүүн 17,6# ба 6,0 5 байжээ. Элэгний гистэлоги өөрчлөлтийн хувьд гэвэл хяналтын амьтны эл-,гэнд цус ихээр дүүрч, венын судсууд дээд зэргээр тэлэгдсэн, эсийн дег^нраци ба үхжил илэрч сирепар урьдчилан хэрэглэсэн амьт-'ны элгэн*д ялигүй жижиг үхжил, регенераци хүчтэй явагдаж буйг харуулах олон тооны эсийн хуваагдал үзэгдсэн байна.

Згагуаз нар, дөрвөн хлорт устөрөгчөөр хордуулан элэгний. цир-роз үүсгэсэн амьтанд сирепарын үйлчилгээг судалж бэлдмэл архаг туршлагын гистологийн өөрчлөлтөнд сайнаар   нөлөөлөн холбогч эдийн төлжилт, цуллаг эдийн задралыг багасгах, ССЦ-вер үүс-гэгдсэн еөхлөлтийг эрс саатуулхыг ажиглажээ.

Ва1агз нарын ажиглалт бэлдмэлийн нөлөөгөөр элэг нөхөн төл-жилтийг нэгэн адил харуулж байна..

Туршлагаар, 12 хархад долоо хоногт хоер удаа 0,1 мл дөр-вөн хлорт устөр€(гч арьсан дор тарихын зэрэгцээ 0,5 мл сире-парыг долоо хоногт хоёр удаа мөн нэг адил тарьжээ.

12 амьтны 8-д элэг хэвийн байжээ. Үлдсэн 4 хархад холбогч эдийн нимгэн завсар, хэсэг хэсэг лимфоцит, цуллагт хүчтэй нөхөн төлжилт үзэгдсэн байна.

Иймэрхүү арга барил, элэгнийг идролизатын хамгаалах үйлчил-» гээтэй болохыг харуулсан тул сирепар туршлагын амьтанд эмчил-гээний ба урьдчилан сэргийлэх сайн үйлчилгээтэй болох батлагд-санд тооцож болох юм.

Фармакологийн Судалгааг бодоход элэгний аль ч бэлдмэлийг эмнэлгийн туршлагаар дүгнэн цэгнэх нь бэрхшээлтэй байдаг. Ка1к, \\Ч[(1Ь1г1: мөн мажарын судлаач Т1зга1 нар элэгний туршлагын биоп-сид. үндэслэн судсанд хэрэглэдэг элэгний бэлдмэлүуд архаг гепа. тит, элэг өөхөлтийн үед сайн үр дүнтэйг мэдээлсэн кэдий ч элэг-нийт биопсийг зоргоор хэрэглэхийг зөвлөж болох"үй юм. Бэлдмэ-лийн үр дүнг нэг талаас эмнэл зүйн шинж, өвчтөний ерөнхий бай-дал, элэгний хэмжээ, хаван, хоолны дур, биеийн жин зэргээр, нө-гөө талаас сорил шинжилгээний энгийн хос үзүүлэлэтүүд (ЭТУ, сийвэнгийн билирубин, сийвэнгийн уураг, шээсний уробилиногены хэмжээ, бромсульфалейны удаашралт, 500Т, г. м)-ээр тодорхой-лох арга өргөн дэлгэрсэн юм. Дурдсан эмчилгээ-фармакологийн судалгааны явцад сирепар сайн үр дүнтэй нь батлагдсан билээ.

ЕЬПс.з элэгний янз бүрийн архаг өвчтзй 46 өвчтөн, мөн цочмог гепатитын дараа 30 хоноход засрал олоогүй өвчтөнүүдэд сирепа-рын хамгаалах, нөхөн төлжүүлэх үйлчилгээг судлан үзсэнбайна. Сүүлийн бүлэг өвчтөнд цочмог гепатит архагт шилжих аюул бүхий. байжээ.

Өвчтөн бүр нийтдээ 1С0—200 мл сирепарыг өдөрт 1 мл-ээс эх-лэн хоног тутам 1 мл-ээр ихэсгэн 5 мл хүртэл булчинд тариулжээ. Эмчилгээний үр дүн бромсульфалейны сорил сайжрах, флоккуля-цийн урвал эсрэгт шилжих, өвчтөний ерөнхий байдал мэдэгдэм-сайжрахаар илэрч байжёэ.

Сирепарын үйлчилгээнкй механизмын талаар эмч нар, тэрээр^; элэгний цуллагийн цэвэр хүчнийг хараахан агуулдаггүй хэдий ч? элэгний хоргүйжүүлэх үйл ажиллагааг хүчтэй бслгож, элэгний аль-бумин гаргахыг сайжруулснаар цусны сийвэнгийн уургийн найрла-гыг засдгийн зэрэгцээ шээс хөөх үйлчилгээтэй, элэгний эсийн нө-_: хөн төлжилтийг идэвхжүүлдэг гэж үзэж байна. Ьазх1а-гийн үзэж байгаагаар элэгний гидролизатын бусад үйлчилгээ пурин (ксанвин, гипоксантин, гдгнин), нуклеотидын бэлдмэл ихээр агуулсанд орших ажээ.

Сүүлийн жилүүдэд элэгний архагшин даамжрах өвчнүүдийн эм-гэг зүйд аутоиммуны механизм үүрэг гүйцэтгэдэг болохоос (Эо-Ыз, Кип, 5гесзеу) элэгний бэлдмэл хэрэглэх талаар онолын өлгөц" гарсан юм. Тухайн үзлээр бол сирепар уургийн бус гидролизат бөгөөд  нарын баталснаар элэгний эдэд цуллагийн ур-валыг сэдээдэггүйн дээр иммуны шинж үзүүлдэггүй байна.

Элэгний өвчнүүдэд сирепар хэрэглэсэн эмнэл зүйн ажлуудыг хянан үзэж нэн түрүү далгаанаас үндэслэн бэлдмэл архаг брлон архагдуу гипатит, элэдст

ний өөхлөлт, элэгний цирроз, элэгний цуллагийн дегенерации, эмээр хордсон үед сайн үр дүн өгдөг нь батлагдсан юм.

Цочмог гипатит сирепар хэрэглэхэд эдгэрнэ гэж үзэхгүй ч гэ-сэн 30 хоног өнгөрэхөд сайжрахгүй байгаа архагт шилжижбуйто-хиолдолд сайн үр дүн өгд^сг билээ. Сирепарын курс явуулснаар өвчтөний биеийн байдал сайжрахын зэрэгцээ элэгний үйл ажилла-гааны сррил хэвийн байдалд ойртож хаван багасаж хэвлийн шин-гэнийг авах хугацааг уртасгаж болно. Дээр дурдсан эмч нар элэг-ний гидролизатын гол сайн чанар нь элэгний цуллагийн нөхөн төл-жих, липотроп үйлчилгээний нөлөөгөөр элэгний өөхжилт саатах яв-дал гэж үзэж байна.

Сирепарыг хоногт 2 3 мл-ийн тунгаар судсанд буюу булчинд тарихад ийм хамгаалах нөлөө үзэгдэх бөгөөд нэг курс нь 1502Э0 мл баЗна. Шаардлага гарвал хэдэн долоо хоногийн завсар-лагатай хэдэнтээ давтан хийж болно.

Элэгний өвчнүүдийг эмчлэхийн зэрэгцээ сирепарын үйлчилгээг дүгнэхийн хувьд өнгөц харахад төдийлөн чухал гэхээргүй шин-жүүдийг анхаарвал зохино.

Зүрхний архаг дутагдал, ялангуяа баруун зүрхний ачаалал хэт ихэссэн, элэг нь зүрхний гаралтай гэмтсэн үед сирепар хэрэглэ-хэд дигиталисын үйлчилгээ сайжрдгийг тогтоэсон юм. Зүрхний гллкозид, элэгний гидролизатыг хослон хэрэглэхэд хаван хөөх эмийн үйлчилгээг сай-круулж эдгээр өвчтөн ээнэгшсэн байдлаа илүү удаачаар хадгалж чадна.

Ап1а1, нар жирэмсэн эмэгтэй хүнд бөэлжилтийн үед үр дүн өгөхийг ажигласан байна. Ап1а1 өөрийн баримтад жи-рэмсэн эмэгтэйчүүдилн 43,3^ нь бөэлжихөө зогсож, элэгний үйл ажиллагааны эмгэг өөрчлөлт (тимол, ийлдсийн билирубин) хэвийн болсон тухай дурдсан байдаг.

Ийнхүү сиретарыг эмчилгээнд хэрэглэх боломж архаг, архагдуу гепатит, элэгний цирроз, элэгний бусад өвчний хүрээнээс хальж байна. Энэ нь элэгний гидролизат бидний тавьж буй асуудлыг гүй-цэд шийдвэрлэж байгаа хэрэг бишээ.

Гэхдээ сирепарыг хэрэглэсэн тухай үр дүнг гаргах боломжийн үүднээс бусад эмгүй, дангаар хэрэглэсзн болохыг дурдах хэ,рэг-тэй. Бэлдмэлийг бусад аргуудтай-хослон хэрэглэвэл үр дүн цаа-' шид улам сайжрах найдлагатай юм. Ийнхүү сиреларын эмчилгээ нь элэгний өвчнүүдийн олон талт эмчилгээний чухал хэрэглүүр бөгөөд ихээхэн тэвчээр санаачилга шаардана гэж дүгнэвэл зо-хино. Жишээ нь чихрийн шижинг дагалдагч элэг өөхлөлтийн үед нүүрс усны солилцоог зохицуулахтай сиреларыг хосолбол сайж-рал өгнө гэдэг ойлгомжтой. 511е1 ^ 1 хэрэв архичин архийг хэто/ү-лэн хэрэглэхээ эс зогсвол элэгний гидролизатаар элэгний цирро.шг амчилж үл болно гэж хэлсэн нь үнэн юм.