Өгүүллийн PDF-ийг татах
Судалгааны үндэслэл: Монголын уламжлалт анагаах ухаанд хэвлийн туулга заслыг хийхдээ тухайн хүний хэвлийн өвөрмөц чанарыг зайлшгүй тодорхойлох шаардлагатай гэж үздэг. Учир нь хэвлийн өвөрмөц чанарыг тодорхойлох нь туулга эмчилгээг үр дүнтэй явуулах ач холбогдолтой юм. Хүний хэвлийн өвөрмөц чанарыг "Хоржигнуулагч тан" буюу Арүр-5 танг хзрэглэдэг. Өнөө үед бид Арүр-5 танг шинжлэх ухааны ул үндэстэйгээр тайлбарлах шаардлага зүй ёсоор урган гарч байна. Өөрөөр хэлбэл уламжлалт жор найрлагыг орчин уеийн эм судлалын өнөөгийн шатанд тавигдаж байгаа шаардлагын түвшинд тодорхойлох хэрэгцээ байгаа болно. Иймд бид Арүр-5 тангийн уламжлалт хзрэглэгзэтэй нь уялдуулан гэдэсний гүрвэлзэх хөдөлгөөнд үзүүлэх нөлөег судлах зорилгын хүрээнд дсорх зорилтуудыг тавьж ажилалаа.
Судалгагны зорилт: 1. Арүр-5 тангнйн эмчилгээний идэвхит тунг тогтсох
2. Арүр-5 тангийн гэдэсний гүрвэлзэх хөделгөэнд үзүүлэх нөлэөг тодорхойлох
Материал аргазүй: 1. Уг тангийн
эмчилгээний идэвхит тунг тодорхойлохдоо З.В. Гацурагийн зо"азр 20-23 жинтэй 12 цагаан хулгана авч, туршилт хяналтын хэсэгтэй 6 бүлэг болгок, туршилтын
хэсгийн цагаан хулгануудад АрҮр-5 танг 0.08, 0.15, 0.20, 0.25, 0.35, 0.3 г\кг тунгаар буюу ЬйбО-Г 10, 25, 35, 50, 60, 100 дахин бага тунгаар, хяналтын хэсгийн цагаан хулгануудад 0:2 мг. физиологийн уусмал өгч 24 цагийн турших баасны тоог харьцуулан үзэж дзэрх тунгуудаас туулгах уйлдлээр хамгийн өндөр идзвхитэй тунг эмчилгээний идвэхт тунгаар сснгон авсан.
2. АрҮр-5 тангийн гэдэсний гүрвзгзэх хөделгөөнд нелеөлөх үйлдлийг ерөнхий унруулгын доор (мединолын 450 мг/кг тунгаар судсанд тарьж) туулайн тусгаарласан нарийн гздсэ-дээр 1п ^йго орчинд хийв Ингэхдэз туулайн нарийн гэдэснээс 1.5-2 си таслан авч Рогзе Тгапсс!исег датчиктай холбож агааржуулалт бүхий 37° С хэмийн Рингерийн уусмалтай тусгай саванд хийж тусгаарласан гэдэсний хэвийн бичлэгийг бичиж авсны даэаг Арүр-5 танг 0.5 мл-г хийж дахин гэдзсний гүрвэлзэх хөдөлгөөьийг бичиж авсан. Туүнчлэн Арүр-5 тангийн гүрвэлзэх хөдөлгөөнд үзүүлзх нөлөелөлийг холиномиметик эг/ прозеринтэй харьцуулан үзэж гөлгер булчинд үзүүлж байгаа үйлдлийн шинж чанрыг тодрууллаа.
Судэлгааны үр дүн:
1. Арүр-5 тангий,-эмчилгээний идвэхт тунг тодорхойлох судалгааны үр дүнгээс үзэхзд уг тан нь 0.35 г\кг тун буюу 5-р бүлэг нь туулгах үйлдлээр хамгийн идэвхитзй байнаТангийн тунг цааш нэмэгдүүлж туршихад идэвхи нь суларсаар байгаа нь ажиглагдлаа.
2. Арүр-5 тангийн гэдэсний гүрвэлзэх хөдөлгөөнд үзүүлэх нөлөөг т уЛго орчинд туршиж үзэхдээ уг танг эмчилгээний идэвхит тунгаар буюу 0.35 гр/кг тунгаар хэрэглэж туулайн гэдэсний гилгэр булчингийн агшилт, далайцыг хяналтын бүлэгтэй харьцуулахад 1.86 (Р<0.001) дахин сайжруулж, агшилтын хэмийн үргэлжлэх хугацааг 1.49 (Р<0.05) дахин уртасгаж байлаа. Арүр-5 тангийн гэдэснй гөлгөр булчинд нөлөөлөх үйлдлийн суурь дээр М-холиномиметик үйдцэлтэй эм прозерин 1:8000 тунгаар хийж туршихад прозерин уг тангийн үйлдпийг дэмжиж булчингийн агшилт, далайцыг нэмэгдүүлж синергист үйлдэл үзүүлж байлаа.
Хэлцэмж: Арүр-5 тан нь 1п уйго орчинд туулайн тусгаарласан гэдэсний булчинд нөлөөлөх үйлдлийг М-холиномиметик үйлдэлтэй эм прозерины суурин дээр харьцуулан эмчилгээний идэвхит тунгаар 0.5 мл-р туршихад хяналтын бүлгээс гилгэр булчингийн агшлтын хүчийг 1.86 дахин агшилтын үргэлжлэх хугацааг 1.49 дахин уртасгаж синергист үйлдэл үзүүлж байна. Энэ нь Арүр-5 тангийн найрлаганд агуулагдах гишүүний антрогликозид хоол боловсруулах замд орж эмодин болон хризофаны хүчил үүсгэж байгаатай холбоотой юм. Түүнчлэн Энэтхэгийн эрдэмтэн ТатИапе МР, ТНога* 8Р, Кеде NN. ОаЬзпикаг ЗА нарын хийсэн Арүрын ганц тангийн гэдэс суллагдах хугацаа 100 мг/кг тунд 86.57+6.65% гэж тодорхйлсон нь Арүрын туулгах уйлдэлтэйг баталж байна.
Арүр-5 тан нь гэдэсний гилгэр булчингийн агшилтанд үзүүлэх үйлдлээрээ Бриянгу-2 (Б.Чимэглхам-2004) тангаас агшилтын хүчээрээ 2.3 дахин, хэмийн үргэлжлэх хугацаа 2.2 дахин урт байсан. Арүр-5 тан нь хүчтэй М-холиномиметик үйлдэлтэй байгаа нь цөс хөөх, өтгөн хаталтаас урьдчилан сэргийлэх, ходоод гэдэс цэвэрлэх зэрэг олон талын эмчилгээний өндөр ач холбогдолтой нь мэдэгдэж байна. Дүгнэлт: 1. Арүр-5 танг туулга эмчилгээнд 0.35 г/кг тунгаар хэрэглэх нь эмчилгээний үр дүнтэй байна. 2. Арүр-5 танг тусгаарласан гэдсэн дээр туршсан үр дүнгээс үзэхэд М-холиномиметик үйлдэл үзүүлж гэдэсний гилгэр булчинг хүчтэй агшааж байгаа нь ажиглагдлаа. Энэ нь уламжлалт туулгах үйлдэлтэйгээ тохирч байгаа юм.
2. Асеева.Т.А, Балинова.К.Ф, Яковлев.Г.П \\\"Лекарственные растения тибетской
медицины\\\" Новосибирск. 1995
3. Баторова.С.М., Яковлев.Г.П. Растения тибетской медицины 1989, ст84
4. Бадараев.Б.Б Паямятник тибетской медициы 1985, ст37
5. Буджав.А Анагаах ухааны судалгааны аргазүй ба арга УБ 2000
6. Дарма маарамба Лувсанчойдог \\\"Анагаах ухааны дөрвөн үндэс\\\" иМАХХороо
х 756-771
7. Дарма маарамба Лувсанчойдог \\\"Алтан хадмал\\\" х 458, 890, 312 төвд хэл дээр
8. Дарма маарамба Лувсанчойдог \\\"Зарлигийн эрхэст харанхуйг арилгагч зул\\\"
ӨМАХХороо х 54
9. Растительные ресурсы СССР.Ленинград. наука 1987, стр 66.
10. Лекарственных растений в гастроэнтерологий\\\" Киев.1989 стр 78
11. Прозоровский.В.Д, Демченко.В.М Экспресс-метод определения эффективной дозы и её ошибки \\\"Журнал Фармакология\\\" 1978 с 447-504
