Монголын Анагаахын Сэтгүүлүүдийн Холбоо (МАСХ)
Онош, 1999, (004) 1999.No4(004)
Ходоодны гарах хэсэг, дээрх гэдэс шархлаагаар марийсахыг мэс заслаар эмчлэх асуудалд
( Судалгааны өгүүлэл )
О.Сэргэлэн АУ-ны дэд доктор Б.Гоош академич
 
 
Абстракт
Ходоодны гарах хэсэг болон дээрх гэдэсний шархлаа сорвижиж тэдгээрийг нарийсгах нь ходоод, дээрх гэдэсний шархлаа өвчиний хүндрзлийн нэгүндсэн хзлбэр бөгөөд зайлшгүй мэс заслын эмчилгээ шаардагддаг. Энэ үед сорвижсон шархпааг өөлөн пилоропластик заслыг ваготомитой хамтруулах аргыг дэлхий нийтээр хүлээн зевшөөрдөг. Энэ хагалгаа нь ходоод тайрах мэс засалтай харьцуулбал хөнгөн, үхэл хүндрэл багатай юм. В.Х. Василенко А.Л.Грөбенев, А.А.Шетулин ( 1987 ) нар энэ хагалгааг хэрэглэснээр эдгэрэлт 92-97 % хүргэжээ.W.Sawyers болон бусад ( 1997 ) нар дээрх аргыг хэрэглэснээр 100% эдгэрэлтэнд хүрснээ мэдээлжээ. Дээрх судлаачид пилоропластик хийх олон хувилбарыг сонгон хэрэглэсэн байна. А.Ф.Черноусов, П.М.Богопольский, Ф.С.Курбанов нарынхаар ( 1996 ) ходоодны гарах хэсэг болон дээрх гэдэсний шархлаа үрэвсэлт нэвчдэсгүй байх үед ходоод дээрх гэдсэнд хөндлөн зүслзг хийж залгадаг Жабулегийн болон Гейнеке-Микуличийн аргыг сонгож, нэвчдэс ихтэй, эсвэл сорвижсон үед тах хэлбэрийн зүслэг хийж холбодог Финне-гийн аргыг хэрэглэх нь зүйтэй гэж үзжээ. Гэвч зарим судпаачид дээрх гэдэсний шархлаа хүндэрсэн тохиолдолд ходоодны доод 1\3-ыг тайрч Бильрот |,|| -оор залгах уламжлалт арга нь шархпааны эдгзрэлтийг сайжруулдаг ( G.Hasselgren, A.BIomgvist болон бусад 1998 ) гэсэн чиглэлийг баримталж байна. Mihaly Jhasz, Jozsef Batorfi болон бусад ( 1996 ) олон судлаачид ходоодны шархлааны мэс заслын үед ходоодны пилорус хэсгийг гэмтээхгүй хадгалж үлцэх мэс заслын талаар бичиж сурталчилж байна. Судпаачид пилоропластик хагалгааны аргуудыг сонгон хэрэглэх, ер нь уг аргыг хэрэглэх эсэх талаар ихээхэн маргаантай хэвээр байна. Бид дээрх асуудпын шийдэлд хувь нэмэр оруулах, Монгол орны нөхцөлд аль арга нь илүүтэй хэрэглэ^: боломжтойг хайх зорилгоор цөөн евчтөнд судалгаа хийсэн юм. 1995-1999 онд УКТЭ-ийн мэс заслын тасагт ходоод, дээрх гэдэсний шархлаа өвчиний улмаас хэвтэн эмчлэгдсэн 166 евчтөнөөс 9,6 %-д (. 16 ) дээрх гэдэсний шархлаань: улмаас пилоропластик мэс заслыг хийжээ. Эдгээр өвчтөнүүдээс ходоод, дээрх гэдэсний шархпаа сорвижиж бүрэн түгжсэн 5 (31,25 ), хагас түгжрэлийн байдалтай 8 өвчтөн ( 50 % ) байсан. Харин 4 өвчтен шархлаа нь цоорсон, 2 евчтений шархлаанаас цус алдаж яаралтай мэс засал хийгдсэн. Эдгээрээс 10 (62,5 % ) нь төлөвлегөет мэс засалд орсон. Нийт 7 өвчтөнд ( 43,75 % ) ишилсэн ваготомийг Гейнеке-Микуличийн пилоропластиктай хийсэн, 4 (25 % ) өвчтөнд селектив-ваготомийг Гейнеке-Микуличийн пилоропластиктай 2 өвчтөнд Жабулегийн пилоропластик хийсэн байна. Эдгээр өвчтөнүүдээс 4 (25 % ) өвчтенд ходоодны гарах хэсэгт нарийсал үүсч анхны мэс заслаас хойш 2 сараас 3 жилийн дараа ахин мэс засал хийлгэн ходоод тайруулсан, 1 өвчтөнд пилоропластик мэс засал хийсэний дараа хэвлийн гялтангийн түгээмэл үрэвсэл үүсч 5 хоногийн дараа давтан мэс засал хийж ходоод тайрсан байна. Эдгээр 5 (31,25 % ) өвчтөнд эхний хагалгааны үед пилоропластик болон мэс заслын
 
аргыг зөв сонгож чадаагүйн улмаас хүндрэл үүсчээ. Гейнеке-Микупичийн аргыг нэвчдэс ихтэй эсвэл, сорвижилт ихтэй үөд хэрэглэсний дараа ахин сорвижиж, оёдол задрах зэрэг хүндрэлүүд гардаг. Жишээ нь : өвчтөн А, 28 настай, эрэгтэй. 1998 оны 6 сарын 28-нд ходоодны гарах хэсгийн ар ханын цоорсон шархпаа, гялтантас, хордлого оноштой ирж хэвтсэн. Өвчтөн 6 сарын 28 -нд яаралтай мэс засалд орж ходоодны гарах хэсгийн ар ханын шархлааг шаантаг хэлбэртэй өөлөн оёх, Гейнеке-Микуличийн пилоропластик мэс засал хийсэн. Хагалгааны дараа өвчтөн хүнд, 6 сарын 19-өөс 6 сарын 23 -нд гэдэс цардгар, хэвлийгээр эмзэг, доош өтгөн хий гарахгүй, 6 сарын 22-ноос өвчтөн халуурч, судасны лугшилт 1 минутанд 128 уд^а, хэвлий цардгар, эмзэг, хэл хуурай болсон. Өвчтөнд эмийн эмчилгээ хийж байсан ч засал аваагүй. Рентгөнд : Гэдэс нилдээ их өргөссөн, хий ихтэй, хэт авиагаар гэдэсний гогцоонууд их өргөссөи, дотроо их шингэнтэй, хэвлийн хөндийд сул шингэн тодорхойлогдсон. 6 сарын 23-нд эмч нарын хамтарсан үзлэгээр хэвлийн гялтантас оноштой ахин мэс засал хийхэд хэвлийгээр идээ ихтэй, пилоропластик оёдол тавигдсан байсан. Өвчтөн маш хүнд байсан тул хуучин оёдлуудаа бэхэлж оёод, цекостом гаргаж нарийн гэдсийг хаймсуурдах мэс засал хийсэн.
Хагалгааны дараа өвчтөн маш хүнд, гүн хордлоготой, гялтантасын шинж даамжирсаар 6 сарын 29-нд нас барсан. Задлан шинжилгээгэзр пилоропластик хийсэн оёдол тавигдсан, хэвлийн хөндийд идээ ихтэй, өвчтөн гүн хордлогоор нас барсан болох нь тогтоогдсон.
Энэ бүхнээс үзэхэд ходоодны гарах хэсэг, дээрх гэдэсний сорвижсон шархлааны улмаас гарах хүндрэл, нас баралт нь ихэнхдээ мэс засалч тухайн өвчтөний байдапд бүрэн үнэлэлт өгч чадаагүй, мэс заслын буруу тактик баримтапсанаас үүсдэг байна. Ходоод, дээрх гэдэсний шархлааны сорвижлыг бүтэн ба хагас гэж ангилж болох бөгөөд шархпаа пилорусаас өөр газар байрласан ч ваготоми хийсэний улмаас пилоропластик хийх шаардгшга гарсаи үед Гөйнекө-Микуличийн пилоропластик хийх аргыг хэрэглэж болох юм. Харин яг пилорус хэсэгт шархлаатай,. нэвчдэс ихтэй, эсвэл сорвижил ихтэй ч урд хана нь өөрчлөлт багатай үед эсвэл их том хэсэг өөлөгдсөн үөд Жабуле -гийн аргаар пилоропластик хийх нь илүү үр дүнтэй. Шархлаа нэвчдэс сорвижил ихтэй, оёдол тогтох боломж бага үед ходоодны гарах хэсгийг тайрч Бильрот |,|| залгалт хийх нь найдвартай юм.
 
Ном зүй

1 .Василенко В.Х., Гребенев А.Л., Шептулен А.А. Язвенная болезнь. 1997. Стр. 265
2.Sawyers, Sturde Vant.R.A.L, Walsh J.H. Duodenal ulcer Gastrointestinal disease.1997, p 840-859
З.Черноусов А.Ф., Богопольский П.М., Курбанов Ф.С.Хирургия язвенной болезни желудка и двенадцатиперстной кишки1996, стр 156-157.
4.Mihaly Jhasz, Jozsef Batorfi, Andras Balint. Long -term clinzcal zesults of highlu Selective Vagotomy performed between1980 and 1990.J.Surg, todau., ( 1996 ) 26; 546-551.
5,Yasselgren G, Blomgvist. A, Erikssons. Short and long Term Course of
 


Нийтлэлийн нээгдсэн тоо: 704
Зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан. Дэлхийн Эрүүл Мэндийн Байгууллага, ©  2012.
Вебийг бүтээсэн Слайд ХХК