Хүүхдийн бие бялдрын хөгжилт нь тэдний эрүүл

мэндийг хамгаалах талаар улс орны төр засгаас авч хэрэгжүулсэн арга хэмжээ, хөдөлмөрчдийн ахуй амьдрал, соёлын түвшингийн өсөлтийг илтгэн харуулдаг ба бага насны хүүхдийн эрүүл мэндийн маш мэдрэг хамгийн бодит шалгуур шинж бөгөөд архаг өвчнийг эрт оношлох шалгуур болдгоос гадна өсч бойжиж буй бие махбодын онцлог түүний  дархлааны байдлыг ч илэрхийлдэг. Түүнчлэн үе удмын болон гадаад орчны хүчин зүйлийн нөлөөгөөр  хүүхдийн өсөлт хөгжлийн ялгаа илрэх боловч түүнд биологийн хөгжлийн жам ёсны шинж чанар заавал хадгалагддаг(И.ИТребешава, 1984), (Т.М.Максимова, В.В.Янима, 1984), (В.Г.Штейфко, 1935; В.В.Бунак, 1946; Г.Грим, ба бусад 1983).

Монгол хүүхдийн бие бялдрын өсөлт бойжилтын жам ёс, бодит байдлыг тогтоох судалгааны ажил цөөвтөр боловч хийгдсэн байна. (Ч.Чүлтэмдорж, 1961; Г.Навчсан, 1975, 1986; Д.Батчулуун, 1975; Г.Оросоо, 1994;  Ч.Цолмон, 1994).

Гэхдээ сүүлийн 20 жилд 4-7 насны эрүүл хүүхдийн өсөлт бойжилтыг судалсан судалгааны ажил байхгүй байгаа тул судалгаа хийв.

Супалгааны зорилго, арга:

4-7 насны эрүүл монгол хүүхдийн ,бие бялдрын хөгжлийн үндсэн үзүүлэлтийн хэвийн хэмжээг тогтоох зорилгоор ДЭМБ-ын "Хүүхдийн бие бялдрын өсөлт хөгжлийг хэмжих" аргачлалаар (1987) нас хүйсний бүлэг тус бүрт Улаанбаатар хотод 4-7 насны 1236, тал хээрийн бүсийг төлөөлж Дорнод-аймагт 1020, хангайн бүсийг төлөөлж Хөвсгөл аймагт 1010, говийн бүсийг төлөөлж Дундговь аймагт 1002 эрүүл хүүхдэдсудалгааг явуулж, статистик боловсруулалтыг вариацын аргаар "Бейсик" хэл дээр тооцон бодох машинд хийв.

Үр дүн: Судалгаанаас гарсан үр дүнг биеийн өндөр, жин, цээж  ба толгойн бүслүүр хэмжээ гэсэн 4 үндсэн үзүүлэлтээр нас, хүйсний бүлэглэлээр ангилан хүснэгт 1, 2, 3, 4-д толилуулав. 7 хүртэлх насны хүүхдийн бие бялдрын үндсэн үзуүлэлтийн жил дутмын нэмэгдэх дундаж хэмжээг тогтоохын тулд 3 настай эрүүл хүүхдийн (Ш.Оросоо, 1994) бие бялдрын үндсэн үзүүлэлтийн хэвийн хэмжээг ашиглав.

Биеийн өндөр: Улаанбаатар хотын эрэгтэй хүүхэд 4 настайдаа 98,84±0,48см, эмэгтэй хүүхэд 97,78±0,53 см өндөртэй болж 3-4 насны хооронд эрэгтэй хүүхдийн өндөр 7,08 см, эмэгтэй хүүхдийнх 7,25 см-ээр тус тус нэмэгджээ.

Эрэгтэй хүүхдийн өндөр 4-5 нас, 5-6 ба 6-7 насны хооронд 6,95 см, 6,56 ба 6,58 см, эмэгтэй хүүхдийн өндөр 6,41, 7,19 ба 6,80 см-ээр тус тус өсч 5 нас, 6 ба 7 настай эрэгтэй хүүхэд 105,89± 0,49 см, 112,45± 0,48 см ба 119,03±0,48 см, эмэгтэй хүүхэд 104±0,40 см, 111,38±0,48 см ба 118,18± 0,47 см өндөртэйг тогтоосон.

Говийн бүсийн 4 настай эрэгтэй хүүхдийн өндөр 98,36±0,56 см, тал хээрийн бүсийнх 98,78±0,67 см, хангайн бүсийнх 98.12±0.46 см мөн бүсүүдийн 4 настай эмэгтэй хүүхдийн өндөр 98.05±0.76 см, 97.37±0.37 см, 97.67±0.40 cm байна. Говийн бүсийн эрэгтэй хүүхдийн өндөр 4-5 нас, 5-6 ба 6-7 насны хооронд 5,38, 6.54, 7.35 см-ээр, тал хээрийн бүсийнх 7.6, 3.52, 4.78 см-ээр хангайн бүсийнх 5.42, 6 28, 5.93 см-ээр өсч говийн бүсийн 5 нас, 6 ба 7 настай эрэгтэй хүүхдийн өндөр 103.74 ±0.50 -cm, 110,20±0.50 см ба 117.63±0.52 см тал хээрийн бүсийнх 106.38±0.21 см, 109.90±0.62 см ба 114.68±0.56 см, хангайн бүсийнх 103.54±0.52 см, 109.82±0.50 см ба 115,75±0.56 см болсон байна. Говийн бүсийн эмэгтэй хүүхдийн өндөр 4-5 нас, 5-6 ба 6-7 насны xoopонд 5.81,2.63, 9.45 см-ээр, тал хээрийн бүсийнх 4.8, 3.45, 7.2 см-ээр хангайн бүсийнх 5.16, 6.03, 4.28 см-ээр тус тус өсч говийн бүсийн эмэгтэй хуүхдийн өндөр 5 нас, 6 ба7 насандаа 103.86±0.49 см, 106.49±0.68 см, 115.62±0.47 см, 112.91±0.49 см, хангайн бүсийнх 102.79±0.54 см, 108.82±0.58 см, 113.10±0.50 см болсон байна.

Биеийн жин : Улаанбаатар хотын эрэгтэй хүүхэд 3-4 ба 4-5 насанд 1399 г ба 1760 г, эмэгтэй хүүхэд 1554,8 г, ба 1739.3 г нэмж 4 ба 5 нас хүрэхэд эрэгтэй хүүхэд 15.717.5±160,62 г, 17477.5±168.21 г эмэгтэй хүүхэд 15444.5±178.3 г, -183.5±145.0 г жинтэй болж байна. 6 ба 7 нас хүрэхэд эрэгтэй хүүхэд 19154.5±176,91 г, 21815.5±195.52 г эмэгтэй хүүхэд 18830.5±185.59 г, 20833.5±214.6 г, жинтэй болж 5-6 ба 6-7 насанд эрэгтэй хүүхэд жингээ 1977 г, 2661 г эмэгтэй хүүхэд 1647 г, 2003 г нэмжээ.

Говийм бүсийн4 настай эрэгтэй хүүхэд 15658±201r, тал хээрийн бүсийнх 15160±188 г, хангайн бүсийнх 15460±178 г харин  говийн бүсийн 4 настай эмэгтэй хүүхдийн биеийн жин 15020±277 г, тал хээрийн бүсийнх 15060±/178 г  хангайн бүсийнх 15300±142 г байна. Говийн бүсийн эрэгтэй хүүхэд 4-5 ба 5-6 насандаа 1224 г, 2033 г эмэгтэй хүүхэд 1796 г ба 1670 г нэмж 5 ба 6 нас хүрэхэд говийн бүсийн эрэгтэй хүүхэд 16882±174 г, 18915±195 г эмэгтэй хүүхэд 16818±176 г, 13486±233 г жинтэй, тал хээрийн бүсийн эрэгтэй хүүхэд ( 4-5 ба 5-6 насандаа 2070 г, 1858 г эмэгтэй хүүхэд 1653 г, 2200 г нэмж 5 ба 8 нас хүрэхэд эрэгтэй хүүхэд 17130±203 г, 18788±192 г эмэгтэй хүүхэд 16813±171 г 18313±186 г жинтэй, хангайн бүсийн эрэгтэй хүүхэд 4-5 ба 5-6 насандаа 1941 г, 1336 г эмэгтэй хүүхэд 873 г, 2323 г нэмж 5 ба 6 нас хүрэхэд эрэгтэй хүүхэд 17070±1 64 г жинтэй болж байна. 7 нас хүрэхэд говийн бүсийн эрэгтэй хүүхэд 21339±197 г, тал хээрийн бүсийнх 20233± 221 г, хангайн бүсийнх 20106±173 г, тал хээрийн бүсийнх 19699±207, хангайн бүсийнх 19997±211 г жинтэй болж говийн бүсийн эрэгтэй хүүхэд 6-7 насандаа 1700 г-аар эмэгтэй хүүхэд говийн бүсийнх 1730 г, тал хээрийн бүсийнх 1386 г, хангайн бүсийнх 1501 г-аар жингээ нэмжээ.

Цээжний бүслүүр хэмжээ: Улаанбаатар хотын эрэгтэй хүүхэд цээжний бүслүүр хэмжээ 3-4 насанд 0.39 см, 4-5 насанд 0.87 см, 5-6 насанд 1.78 см, 6-7 насанд 2.26 см-ээр нэмэгдэж 4 настайдаа 54.18±0.23 см, 5 нас,

6. ба 7 настайдаа 55.05±0.26 см, 56.83 0.25 см ба 59.09±0.24 см болсон байна. Эмэгтэй хүухдийн цээжний бүслүүр хэмжээ 3-4 насанд 0.38 см, 4-5 насанд 0.78 см, 5-8 насанд 1.52 см, 6-7 насанд 2.72 см-ээр нэмэгдэж 4 нас хүрэхэд 53.05±0.22 см, 5 нас, 6 ба 7 настайдаа 53.83±0.24 см, 55.35±0.24 см, 58.07±0.48 см болсон байна.

Говийн бүсийн 4 настай эрэгтэй хүүхдийн цээжний бүслүүр хэмжээ нь 53.55± 0.35 см, эмэгтэй хүүхдийнх 52.09±0.29 см, тал хээрийн бүсийн эрэгтэй хүүхдийнх 53.68± 0.26 см, эмэгтэй хүүхдийнх 52.94±0.26 см, хангайн бүсийн эрэгтэй хүүхдийнх 53.92± 0.19 см, эмэгтэй хүүхдийнх 53.82±0.21 см байна. Говийн бүсийн эрэгтэй хүүхдийн цээжний бүслүүр хэмжээ 4-5 ба 5-6, 6-7 насандаа 1.23 см ба 2.02 см, 1.33 см-ээр тус тус нэмэгдэж 5 нас 6 ба 7 настайдаа 54.78±0.36 см, 56.80±0.24 см, 58.13±0.26 см-тэй харин эмэгтэй хүүхдийн цээжний бүслүур хэмжээ нь 4-5 ба 5-6, 6-7 насанд 1.88 см ба 0.85 см, 1.82 см-ээр нэмэгдэж 5 нас 6 ба 7 настайдаа 53.97±0.29 cm, 54.72±0.24см, 56.64±0.27 см болсон байна.

Тал хээрийн бүсийн эрэгтэй хүүхдийн цээжний бүслүүр хэмжээ 4-5 ба 5-6, 6-7 насандаа 1.34 см ба 1.77 см, 1.18 см-ээр эмэгтэй хүүхдийнх нь 0.73 cм, 1.43 см, 1.79 см-ээр тус тус нэмэгдэж эрэгтэй хүүхэд 5 нас 6 ба 7 настайдаа 55.02±0.23, 56.79±0.22 см, 57.97±0.16 см, эмэгтэй хүүхэд 53.67±0.23 см, 55.10±0.22 см, 56.89±0.23 см болсон байна.

Хангайн бүсийн эрэгтэй хүүхдийн цээжний бүслүүр хэмжээ 4-5 ба 5-6, 6-7 насандаа 2.9 см, 153 см, 1.38 см-ээр , эмэгтэй хүүхдийнх 0.38 см, 1.67 см, 0.90 см-ээр тус тус нэмэгдэж 5 нас 6 ба 7 настай эрэгтэй хүүхдийн цээжний бүслүүр хэмжээ 55.02±0.25 см, 53.55±0.26 см, 57.93±0.22 см, эмэгтэй хүүхдийнх 54.40±0.27 см, 56.07±0.22 см, 56.97±0.18 см байна.

Толгойн бүслүүр хэмжээ: Улаанбаатар хотын эрэгтэй хүүхдийн толгойн бүслүүр хэмжээ 4 настайдаа 50.93 0.31 см эмэгтэй хүүхдийнх 50.30±0.13 см болж 4-7 насанд эрэгтэй Хүүхдийн толгойн бүслүүр хэмжээ 1.45 см эмэгтэй хүүхдийнх 1.10 см-ээр өсч 7 настайдаа Эрэгтэй хүүхдийн толгойн бүслүүр хэмжээ 52.38± 0.11см, эмэгтэй хүүхдийнх 51.40±0.11 см болж байна.

Говийн бүсийн 4 настай эрэгтэй хүүхдийн толгойн бүслүүр хэмжээ 50.46±0.15 cm, эмэгтэй хүүхдийнх 50.26±0.16 cm байна. 4-7 насанд эрэгтэй хүүхдийн толгойн бүслүүр хэмжээ 1,41 см-ээр, эмэгтэй хүүхдийнх 1.09 см-ээр өсч 7 настайдаа эрэгтэй хүүхдийнх 51.87±0.11 см, эмэгтэй хүүхдийнх 51.35±0.13 см болсон байна.