М.Давас

Мангй улсад жилдээ 5000 орчим хүн мухар олгойн үрэвсэлт евчний улмаас хагалгаа хийгддэг бөгэөд мухар олгойн үрэвсэлт өвчин нь хэвлийн хөндийн нийт мэс заслын үрзвсэлт өвчний 80%, хагалгааны дараах нас баралтын 0.8% эзэлж байна.

Яаралтай мэс заслын өвчнүүд тэр дундаа мухар олгойн хурц үрэвсэлт эвчний оношлогоо, эмчилгээ оройтох нь хүндрзл гарахын нэг гол шалтгаан болдог учраас оношлогоо, эмчилгээг цаг алдалгүй хийх асуудал нэн чухал байдаг. Энэ талаарх судалгаа, шинжилгээний ажил, түүн дээр үндэслэсэн зөв бодлогын асуудал хөдөа орон нутагт дутмаг байгаа бөгөөд өвчлөлийг бууруулах, оношлогоо, эмчилгзэг сайжруулахын тулд өвчлөлийн ^ахиолдол, тархалт, түүнд нелөөлж байгаа хүчин зүйлсэд үнэлэлт, дүгнзлт эгэх асуудал зүй ёсоор тавигдаж байгаа юм.
 

Судалгааны зорилго: Тойргийн сумдын хүн амын дундах мэс заслын өвчнүүд, мухар олгойн үрзвсэлт звчний тархалт түүнд нелөөлж байгаа
хүчин зүилс, оношлогоо эмчилгээнии асуудалд дүн шинжилгээ хийх Судалгааны зорилт:

*    Тойргийн хүн амын дундах мэс заслын өвчлөлийн тархалтыг тодорхойлох

» Мухар олгойн үрэвсэлт өвчний тархалтыг нас, хүйс, орон нутгаар тодорхойлох

*    Мухар олгойн үрэвсэлт өвчнийг өвчний хэлбэр, улиралчлалаар тодорхойлох

Судалгааны хүрээ, материал:

Судалгаанд Архангай аймгийн Эрдэнэмандал, Цэцэрлэг, Хайрхан, Жаргалант сумдын дундах мэс заслын эвчлөл тэр дундаа эдгээр сумдын хүн амын дундах мухар олгойн үрэвсэлт өвчлөлийн байдлыг сүүлийн 5 жилийн сум дундын эмнэлэгт хэвтэн змчлүүлэгчид болон өвчний түүхд дүи: шинжилгээ хийсэн болно.

Судалгааны үр дүн:

Сүулийн 5 жилд Эрдэнэмандал суман дах сум дундын эмнэлгийн мэс заслын тасагт хэвтэн эмчлүүлэгсзд өвчни? шалтгаанаар /тохиолдлоор 10 000 хүь амд/ 4 сумын хүн ам 19420
Хүснэгт1. Мэс заслын тасагм хэвтэн эмчлүүлэгчид

Хүснэгтээс үзэхэд:

Нийт хэвтэн эмчлүүлэгчдийн тоо 1996 онд хамгийн их /282/, 1998 онд хамгийн бага /195/ байгаа бегөөд мэс заслын тасагт хэвтэн эмчлүүлэгчдийн тоо тогтвортой буураагүй байдал харагдаж байна. Үүнээс мухар олгойн үрэвсэлт эвчин нийт өвчлөлийн дотор 47% эзэлж Хүснзгт 2.

Мухар олгойн үрэвсэлт өвчний (МОҮӨ) тох
байна. Мөн энэ өвчний тоо тогтвортой буурахгүй байгаа нь уг энэ өвчяий шалтгаан, сэргийлэх асуудлыг цаашид нарийвчлан судлах шаардлагатай байна. 5 жилийн дунджаар авч үзвэл мухар олгойн улмаас жилд 93 хүн хагалгаа хийлгэсэн байна. Гэтэл 2001 оны эхний 6 сард энэ өвчний 73 тохиолдол гарч хагалгаа хийлгэж эдгэрчээ. злдолыг нас хүйсээр гаргасан байдал

Хуснэгт 2-оос үзэхэд мухар олгойн үрэвсэлт өвчин нь 0-16, 17-60 насны буюу ялангуяа идэр дунд насанд хамгийн их буюу 97.2% байна. Харин 50 наснаас дээш бага байна. Эндээс
үзэхэд Мухар олгойн үрэвсэлт өвчин нь хүүхэд, насанд хүрэгсдэд ихэвчлзн тохиолддог харин ахимаг насныханд харьцангуй ховор тохиолдож байгаа нь харагдаж байна.
ХүснэпгЗ. МОҮӨ-ний тархалтыг сумдаар гаргасан үзүүлэлт

Хүснэгг4. МОҮӨ-ний хөдлөлзүй     

Хүснэгт 4-ззс харахад МОҮӨ-ний тохиолдол 4-6 сард хамгийн их буюу 178 буюу бүх өвчлөлийн 34.2%-гэзэлж байна. Харин 10-12 сар^ хагигийн бага 111 буюу 21 3%-г ззэлж байна. Үүнээс үззхзд хгврын улиралд хүний биеийн эсэргүүцэл суларч гздзс ходосдны  замын нянгийн идэвхижил нэмэгддэгтэй холбоотой байж болох юм. Иймээс тойргийн сумдын эмч нар хаврын улиралд гэдэс ходооднь замын ализаа өвчнийг оношяохдос МОҮӨ-г онцгой анхаарах нь зүйтзй ю?/:. МОҮӨ-ний хэлбэрүүд ба хүндрэл, змчилгээний үр дүн

 

Хүснэгтб. МОҮӨ-ний хэлбэрийг сумдаар авч үзвэл

Хүснэгт№5-аас харахад эмчилгнээний үр дун 99.6% -тай, нас баралт 0.4%-тай байна. Цэцэрлэг, Жаргалант, Хайрхан сумдэас ирэгсэд харьцангуй хүндрэл ихтэй нь харагдлаа. Эрт эношлогооноос мэс заслын эмчилгээний үр дүн шууд шалтгаалдаг учир тойргийн сумдын эмч нар аль болсх эрт оношлох, сум дундын эмнзлэгт яаралтай хүргэх шаардлагатай. МОҮӨ-ний дотор :<атаоальный хэлбэр 58.4%, флегмонозный хэлбэр 24.7%, хагарсан адухао олгойн үрэвсэл 14.3%-г тус тус зззлж байна. Иймээс МОҮӨ-г эрт оношлоаол хүндрэл баггтай, эдгэрэлт сайн байдаг нь харагдаж байна. Цэцэрлэг сумын ард иргэд МОҮӨ нэгэнт идэвхижсэн үед хужир хэрэглэдэг нь ихэнх тохиолдолд үр дүн багатай харин хугацаа алдан хундэрдэг нь практикаас ажиглагдлаа. Харин хужирыг ходоод гздэсний замын эвчнеөс урьдчилан сэргийлэх зорилгоср хэрэглзвэл үр дүнтэй нь ажиглагдсан. Жаргапант сумын хувьд ард :/ргзд нь тархай, зайдуу байрладаг, уЮҮӨ-ний үед өерсдее дур мэдэн оношлож, эмчилдэг нь өвчнийг хундруүлж байна.
Дүгнэлт:
1.    МОҮӨ нь хаврын улиралд зонхилон тохиолдож байгза учраас энэ улиралд өвчний оношлогоонд    онцгсй анхаарах, сэргийлэх арга хэмжээ авах нь зүйтэй юм.

2.    МОҮӨ нь мэс заслынэ евчний 47%-г эзэлж байгаа учраас ямарч эмч биеэ даан эрт оношлож, хүндрэлэзс урьдчилан сэргийлэхэд чиглэсэн арга хэмжээг авч хэрэгжүүлэхээс гадна харьяалалын дагуу сум дундын эмнэлэгт яаралтай хүргэж эмчилгээнд эрт оруулах

3.    Тус сум дундын эмнэлэгт МОӨ-ний хэвтэн эмчлүүлэгчдийн хэвтэн эмчлүүлэх дундаж ор хоног 5 өдөр байдаг. Иймд эрт оношлон, эмчилгээ эхэлснэзр хувь хүн, ЭМНЭЛЭП- эдийн засгийн хувьд хзмнэлт гарах боломжтой. Эдийн засгийн судалгааг зрүүл мэндийн даатгалын    сангийн материалыг түшиглзн цаашкд нарийвчлан судлах шаардлагатай байна.